دکتر مجتبی مقصودی

دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات

۱۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «توسعه» ثبت شده است

۱۸
آبان

 

حامیان جامعه مدنی (حجم)، انجمن علمی مطالعات صلح ایران و انجمن ترویج فرهنگ مسئولیت اجتماعی برگزار می‌کنند:

 

 سلسله نشست‌های توسعه و جامعه مدنی

 

🔰چهارمین نشست:

«جامعه مدنی، توسعه، حق به صلح»

Civil Society

🎙سخنرانان:

 ▫️حبیب احمدزاده؛ نویسنده و کارگردان، جانباز جنگ تحمیلی و از اعضای موسس و هیات مدیره موزه صلح

 ▫️مجتبی مقصودی؛ نویسنده و پژوهشگر ایرانی حوزه علوم سیاسی و عضو انجمن علمی مطالعات صلح ایران

 ▫️رحمان قهرمان‌پور؛ نویسنده و پژوهشگر روابط بین‌الملل

 ▫️رئوف آذری؛ کنشگر صلح و محیط زیست، عضو هیات مؤسس و نایب رییس انجمن ترویج فرهنگ مسئولیت اجتماعی

زمان: سه‌شنبه ۲۳ آبان ۱۴۰۲ ساعت ۱۶:۳۰

 📮 محل برگزاری: سندیکای شرکتهای ساختمانی ایران (تهران، خیابان طالقانی، جنب سینما فلسطین، خیابان شهید برادران مظفر، پلاک ۸۶)

  • مجتبی مقصودی
۰۴
فروردين

مصالحه سیاسی و توسعه در ایران؛

بررسی چند گزاره ی نظری و انضمامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

 

نویسنده

مجتبی مقصودی  

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

 10.22034/IPSA.2022.4445.3861

 

چکیده:
پژوهش پیش رو ضمن تأکید بر توسعه به مثابه آرمانی ملی و فراگیر در سطح جهان، با طرح و تشریح نظریه‌ها و دیدگاه های معطوف به نسبت میان "مصالحه و مصالحه سیاسی" با "توسعه و توسعه ملی" به ویژه نظریاتی که مدعی اند توسعه در بستر صلح و جهان عاری از خشونت و جنگ محقق خواهد شد تلاش دارد نسبت میان مصالحه سیاسی و توسعه ملی در ایران را بازنمایی نموده، به ضرورت و بایسته های آن بپردازد.
در چارچوب ملاحظات نظری و رویکردی این اثر؛ جوامع و از جمله جامعه، نیروهای اجتماعی، نخبگان و نظام سیاسی در ایران برای رسیدن به توسعه ناچارند تا از میزان تعارضات و درگیری‌های درونی و بیرونی کاسته و توان و همت خود را در بستری مصالحه‌جویانه و آرامش طلبانه برای نیل به توسعه و پیشرفت تجمیع نمایند. بر اساس این الگو و در قالب روشی کیفی و گردآوری اسنادی- کتابخانه ای داده ها؛ مقاله به طرح 5 گزاره کلیدی که ناظر بر الزامات و بایسته های انضمامی و راهبردی برای دستیابی به مصالحه سیاسی و توسعه است می پردازد.
در وجوه ایجابی و سلبی؛ خروج از بدفهمی ها و کژفهمی ها نسبت به موضوع مصالحه، تبدیل گفتمان های سلبی به گفتمان های ایجابی و الگو بودگی، شناسایی حداکثری کنشگران، ظرفیت سازی برای توسعه نهادهای مدنی و آموزش شهروندی و گفتمان سازی درباره صلح، 5 گزاره ای است که نویسنده در این مقاله مورد دقت نظر قرار می دهد.

واژگان کلیدی: مصالحه، مصالحه سیاسی، صلح، توسعه، ایران

 

برای مطالعه متن کامل مقاله:

مقصودی, مجتبی. (1400). مصالحه سیاسی و توسعه در ایران؛ بررسی چند گزاره ی نظری و انضمامی. پژوهشنامه علوم سیاسی, 16(4), -. doi: 10.22034/ipsa.2022.4445.3861

  • مجتبی مقصودی
۳۱
تیر

"صلح و توسعه"

دکتر علی مرشدی‌زاد

عضو هیأت مدیره‌ی انجمن علمی مطالعات صلح ایران

 

از دیرباز بین متفکران سیاسی در خصوص واقعیت سیاست و امر سیاسی اختلاف نظر وجود داشته است. در حالی‌که واقعگرایانی مانند ماکیاولی و کارل اشمیت قلمروی سیاسی را قلمروی منازعه و جنگ در نظر می‌گرفتند، اندیشمندانی، از جمله اندیشمندان لیبرال، اصل را بر صلح گذاشته‌اند. از دیدگاه این اندیشمندان، می‌توان و باید شرایطی برای تحقق صلح فراهم آورد و وضعیت عادی و مطلوب، یعنی صلح، را تحقق بخشید.چه با گروه نخست هم‌عقیده باشیم و چه حق را به گروه دوم بدهیم، در این امر تردیدی نیست که برای دستیابی به توسعه، وجود صلح امری ضروری است.

در واقع تحقق صلح هنگامی اهمیت دارد که با مفهومی دیگر نیز پیوند یابد و آن امنیت است. به بیان دیگر، دولتهای امروزی نیاز به صلح دارند تا بتوانند امنیت به وجود آورند و نیاز به امنیت دارند تا بتوانند توسعه، رفاه و اقتصاد پررونق ایجاد کنند. در اینجا وضعیتی پارادوکسیکال تحقق می‌یابد.

صلح برای امنیت و توسعه ضروری است. در عین حال برای داشتن صلحی همراه با امنیت، باید صلح مسلح به وجود آورد و در نتیجه همواره دچار رقابت تسلیحاتی هستیم که به صلح برسیم و همین رقابت تسلیحاتی نشانه‌هایی از تهدید را به کشورهای دیگر مخابره می‌کند. دولتهای ماقبل مدرن وظیفه‌ای با عنوان توسعه‌بخشی برای خود قائل نبودند. در نتیجه حیات خود را در جنگهایی، گاه طولانی مدت، تعریف می‌کردند. این جنگ‌ها می‌توانستند در کنار کشورگشایی، غنائم و ثروت‌های به دست آمده، اعتباری نیز برای کشور پیروز و فاتح به بار آورند. برای دولتهای امروزی وضعیت به گونه‌ای دیگر است. این دولتها نیاز دارند دست به توسعه بزنند و فاصله توسعه‌یافتگی خود را با جهان پیرامون کاهش دهند. نیاز دارند اقتصاد را در وضعیتی متعادل و تراز اقتصادی را در وضعیتی مثبت نگاه دارند. نیاز دارند و در واقع موظفند برای مردم و شهروندان خود رفاه ایجاد کنند. دستیابی به این اهداف نیازمند فراغت بالی است که تنها در حالت صلح تحقق می‌یابد.

پرسشی که مطرح می‌شود این است که صلح به چه معناست. در اینجا به دو تعریف کلی از صلح می‌رسیم که در واقع متمایز کننده‌ی صلح منفی از صلح مثبت است. اصطلاح صلح مثبت توسط جان گالتونگ، پدر مطالعات صلح، ابداع شد. از نظر وی صلح منفی به معنای نبود خشونت، درگیری و جنگ است. برقراری آتش‌بس نمونه‌ای از ایجاد صلح منفی است، ولی این صلح همواره در معرض فروپاشی است. در نتیجه دولتها همواره دچار نگرانی  در خصوص فروپاشی این صلح شکننده هستند. فرق است بین دولتی که در وضعیت صلح  به سر می‌برد و اندکی احتمال بروز جنگ می‌دهد با دولتی که همواره سایه‌ی شمشیر دموکلس جنگ را بر سر خود احساس می‌کند وضعیت مطلوب  آن است که این احساس اندک باشد. تحقق این احساس به میزان زیادی به شکل‌گیری سیاستها، روابط و نهادهای صلح‌طلب بستگی دارد.

صلح مثبت هنگامی تحقق می‌یابد که روابط انسانی به گونه‌ای سازنده برقرار باشد، نهادها و نظامهایی در مسیر برقراری صلح به وجود آیند، و روابط انسانی آمیخته با عدالت باشد. دولتی که بخواهد در مسیر صلح مثبت قدم بردارد باید بتواند روابط خود با شهروندان خویش و رابطه‌ی  اجزاء درونی نظام سیاسی خود را بر اساس عدالت بنا کند، و روابط خود با دیگر کشورها را نیز به گونه‌ای سامان بخشد که نشانه‌های منازعه و جنگ طلبی از خود بروز ندهد. باید بتواند این تصویر از خود ارائه‌ی دهد که من در عین قدرتمندی تمایلی به خشونت ندارم. البته باید توجه داشت که صلح به معنای از میان رفتن مطلق منازعه نیست. روابط انسانی استعداد بروز رقابت، اختلاف و منازعه را دارد و دولتها باید آمادگی دفاع از خود در زمان بروز جنگ را داشته باشند، ولی صلح مثبت می‌تواند میزان بروز منازعه را کاهش دهد و به دیگر کشورها این اطمینان را بدهد که این کشور شروع کننده‌ی جنگ نیست. در این حالت می‌توان بودجه‌های نظامی را به مسیری درست آورد و با برنامه‌ریزی توسعه‌ای در مسیر رفاه و آسایش شهروندان و در جهت تحقق اقتصادی پویا و پیشرو به جریان انداخت.

 رقابت تسلیحاتی چه در سطح منطقه‌ای و چه در سطح جهانی قدم گذاشتن در مسیری است که راه به تباهی می‌برد. دولتها در رقابت با هم، سرمایه‌های خود را در چاه پرناشدنی خرید و ساخت تسلیحات می‌ریزند و طرف مقابل را به تجهیز هرچه بیشتر تشویق می‌کنند. تنها حدی که برای این رقابت می‌توان در نظر گرفت، از بین رفتن کامل منابع اقتصادی یکی از طرفین یا هردوی آنها و فروپاشی است، سرنوشتی که در مورد اتحاد شوروی اتفاق افتاد و می‌تواند به صورت آینه‌ی عبرت پیش روی همه‌ی نسلها باشد.تحقق صلح مثبت نیازمند میزانی از خیرخواهی، باور به انسانیت، و باور به راه حلهای سیاسی به جای نظامی است.

  • مجتبی مقصودی
۲۲
ارديبهشت

 

 "نامسیر توسعه و صلح در نظام آموزش عالی ایران"

مجتبی مقصودی

ارائه شده به صورت سخنرانی در

اولین همایش ملی " دانشگاه، صلح و توسعه" 

در موسسه آموزش عالی گنبد

 

چکیده:

محتوی، ساختار، عملکرد و برون دادهای نظام آموزش عالی تصویرگر تمام نمای  وضعیت  فرهنگ عمومی و توسعه ملی است.

به جرات می توان ادعا کرد که هیچگاه کارگزاران و دانش آموختگان نظام آموزشی در ایران چون امروز این چنین دچار انفعال، روزمرگی، سرخوردگی و اختگی نبوده است.

این مقاله به دنبال بررسی و پاسخ به این پرسش است که دو مفهوم "توسعه" و "صلح" چه جایگاهی در نظام آموزش عالی و به ویژه رشته های علوم انسانی و اجتماعی با تاکید بر رشته علوم سیاسی دارند.

 این پژوهش مدعی است که وضعیت و محتوای رشته های دانشگاهی و از جمله رشته های علوم  انسانی- اجتماعی و سیاسی با فضای عمومی کشور و وضعیت توسعه نیافتگی و صلح خواهی ملی بهم پیوسته و کاملا شبیه بوده و از یک آبشخور تغذیه می کنند. نهاد آموزش عالی کم و بیش از زایشو تاثیرگذاری باز ایستاده  و اسیر فرمالیسم، تقلیل گرایی و تکلیف گرایی شده است؛ نه پیوند وثیق، عمیق، روزآمد و کارآمدی با توسعه دارد و نه تعلق خاطری جدی و تاثیرگذار نسبت به صلح!  

ایدئولوژی، سیاست زدگی افراطی با قرائت های خاص، حاشیه ماندگی و تولید ادبیات خشونت زا، تعدد مراکز سیاست گذاری و تصمیم گیری، رمقی برای تولید ادبیات، پویایی و گسترش بنیان ها و محتوای آموزشی توسعه محور و صلح گرا باقی نگذارده است؛ توسعه در چهارچوب قرائت های جهان دو قطبی، آنتاگونیستی درون زا محصور مانده و صلح و مدارا، سازش و آشتی، دوستی و شکیبایی و بردباری، گفتگو، گفتگوی انتقادی، خیر عمومی، صلح دموکراتیک و صلح پایدار شادی و نشاط اجتماعی در ادبیات و نظام آموزشی وجهی قابل اعتنا ندارند و بدین لحاظ؛ نظام آموزش عالی با غفلت از آموزش مطالعات صلح، فلسفه وجودی، هدف و مسیر خود را گم کرده است و از انگیزه لازم برای اثربخشی و تاثیر گذاری برخوردار نیست.  

 

کلید واژه ها: نظام آموزش عالی، ایران، توسعه، صلح، ایدئولوژی زدگی، فرمالیسم، تقلیل گرایی و تکلیف گرایی.

  • مجتبی مقصودی
۰۷
ارديبهشت

گزارشی از

همایش دانشگاه، صلح و توسعه 

 

دانشگاه‌ها زمینه‌ساز برقراری صلح و توسعه هستند.رئیس انجمن علمی مطالعات صلح ایران گفت: صلح و توسعه ۲ مولفه مهم و اساسی است که اگر در کنار هم قرار گیرند معنای بیشتری پیدا می‌کنند و دانشگاه عهده‌دار این وظیفه مهم است.۶ اردیبهشت ۱۳۹۷  

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گنبدکاووس، مجتبی مقصودی ظهر دیروز در نخستین همایش ملی "دانشگاه، صلح و توسعه" در موسسه آموزش عالی شمس گنبدکاووس اظهار داشت: در 150 سال اخیر توسعه با ملاحظات ملی و منطقه‌ای صلح انجام شده است و با توجه به حساسیت موقعیت جغرافیایی کشورمان، صلح می‌تواند باعث توسعه شود.

وی افزود: صلح و توسعه 2 مولفه و پیوندی هستند که در کنار هم قرار دارند و برای اینکه معنای بیشتری در کنار هم پیدا کند، دانشگاه مسئولیت بزرگی دارد.رئیس انجمن علمی مطالعات صلح ایران تصریح کرد: هیچ توسعه‌ای بدون ظرفیت‌سازی و بسترسازی تجلی نخواهد یافت و بستر اصلی توسعه، صلح است و هر کشوری که سال‌های متمادی در صلح بوده، توسعه بیشتری داشته است.

وی تاکید کرد: با توجه به مسئولیت‌ها و وظایف انجمن علمی مطالعات صلح ایران، به دنبال تولید، توزیع و آموزش ادبیات صلح هستیم و در این راستا از هر فعالیت کمک کننده به این حوزه استقبال می‌کنیم.رئیس انجمن علوم سیاسی ایران نیز در این همایش ملی اظهار داشت: در 8 سال دفاع مقدس متاسفانه خسارت‌های زیادی به کشور وارد شد و از طرفی کشور ما در منطقه حساسی قرار دارد؛ از سویی دیگر اهمیت برقراری صلح در چنین شرایطی بر هیچ کس پوشیده نیست.

سیدعبدالامیر نبوی افزود: از هر گونه همکاری در قالب کارگاه، نشست، همایش و دوره‌های آموزشی که در ارتقاء سطح فرهنگی و فکری صلح باشد، استقبال خواهیم کرد.همچنین پژوهشگر ارشد حوزه و دانشگاه در این همایش اظهار داشت: ریشه‌های جنگ در 3 مولفه ملک، قدرت و جهالت است و با وجود اشتراکات زیاد بین مذاهب، اقوام و گروه‌های مختلف در طول تاریخ انسان‌های زیادی به خاطر این 3 مولفه در جنگ‌های مختلف کشته شدند.

  • مجتبی مقصودی
۰۷
ارديبهشت

گزارش از همایش ملی " دانشگاه، صلح و توسعه"

 

نخستین همایش ملی با موضوع "دانشگاه، صلح و توسعه" با حضور رئیس انجمن علمی مطالعات صلح ایران و رئیس انجمن علوم سیاسی ایران امروز در موسسه آموزش عالی شمس گنبدکاووس برگزار شد.۶ اردیبهشت ۱۳۹۷

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گنبدکاووس، علی اکبر رجبی رئیس همایش ملی دانشگاه، صلح و توسعه ظهر دیروز  شش اردیبهشت در این همایش اظهارداشت: رشد و شکوفایی اقتصادی و سیاسی کشور و هر آنچه که باعث رشد و توسعه کشور شود از درون دانشگاه خواهد بود.

رجبی افزود: با وجود اینکه بنیان انقلاب اسلامی و همه ادیان الهی صلح است اما پرداختن به این مقوله در سال‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی مغفول مانده و امروز این همایش برای نخستین بار در کشور برگزار شده است.وی بیان داشت: قرآن کریم و انبیاء الهی، انسان‌ها را با داشتن مشترکات فراوان به صلح دعوت می‌کنند اما با همه این تلاش‌ها امروز در جهان درگیری‌ها و جنگ‌های زیادی اتفاق می‌افتد.

رئیس همایش و رئیس موسسه آموزش عالی شمس گنبدکاووس تصریح کرد: به‌منظور ترویج اشاعه و تعمیق ادبیات علوم سیاسی و صلح در کنار برگزاری همایش یک روزه ملی با حضور اساتید و فرهیختگان سراسر کشور، در این همایش تفاهمنامه‌ای با 2 انجمن برتر کشور نیز امضا شد.

وی تاکید کرد: این تفاهم‌نامه در جهت توسعه و گسترش نشست‌ها و همایش‌ها با موضوع صلح و توسعه در کشور خواهد بود.همچنین دبیر علمی این همایش هم اظهار داشت: طی فراخوان اعلام شده به دانشگاه‌های سراسر کشور بیش از 130 مقاله در این زمینه به دبیرخانه ارسال شد که از این تعداد 89 مقاله در قالب " مجموعه چکیده مقالات " در کتابچه‌ای به چاپ رسید.

  • مجتبی مقصودی
۰۵
ارديبهشت
همایش ملی " دانشگاه، صلح و توسعه"گنبد: پنج شنبه ۶ اردیبهشت۱۳۹۷، موسسه آموزش عالی گنبدبا سخنرانی: دکتر مجتبی مقصودی، دکتر باقر شاملو، دکتر عبدالامیر نبوی، دکتر علی مرشدی زاد، دکتر جهانگیر کرمی، دکتر علیرضا سلطانی، دکتر امیر هوشنگ میرکوشش.
  • مجتبی مقصودی
۲۰
اسفند
تمدید شدموسسه آموزش عالی شمس گنبد با همکاری انجمن علوم سیاسی ایران و انجمن علمی مطالعات صلح ایران برگزار می کنند:•  اولین همایش ملی دانشگاه، صلح و توسعهمهلت ارسال چکیده مقاله: تا 28 اسفند  ۱۳۹۶ تمدید گردید.مهلت ارسال مقاله پس از تایید چکیده: ۲۰ فروردین ۱۳۹۷•  زمان برگزاری: پنجشنبه ۶ اردیبهشت ۱۳۹۷•  مکان برگزاری: گنبد دانشگاه شمس•  دبیر علمی همایش: دکتر امیر هوشنگ میرکوشش•  دبیر اجرایی: آقای سهیل رجبی➖آدرس سایت: shamsgonbad.ac.ir  ➖ایمیل همایش:  conference@shamsgonbad.ac.ir➖نکاتی در مورد همایش:¤ارسال مقالات و چکیده ها الزاما از طریق ایمیل همایش.¤شرکت در همایش رایگان است.¤به شرکت کنندگان در همایش گواهی حضور اعطا می شود.¤کتاب چکیده های همایش منتشر می شود.¤مقالات برتر همایش در مجلات تخصصی منتشر می شود و در پایگاه دانش سیویلکا نمایه خواهد شد.
  • مجتبی مقصودی
۲۱
بهمن
موسسه آموزش عالی شمس گنبد با همکاری انجمن علوم سیاسی ایران و انجمن علمی مطالعات صلح ایران برگزار می کنند:اولین همایش ملی                     "دانشگاه، صلح و توسعه"مهلت ارسال چکیده مقاله: ۱۰ اسفند ۱۳۹۶مهلت ارسال مقاله پس از تایید چکیده: ۲۰ فروردین ۱۳۹۷زمان برگزاری: پنجشنبه ۶ اردیبهشت ۱۳۹۷مکان برگزاری: گنبد
  • مجتبی مقصودی
۰۵
ارديبهشت
ببسمه تعالی دومین نشست از سلسله نشست های مدل اسلامی - ایرانی پیشرفت امکان ارائه الگوی بومی پیشرفت بررسی ضرورت ها و الزامات نظری  سخنران: آقای دکتر ابوالفضل پاسبانی  عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران و عضو هیئت مدیره انجمن اقتصاد اسلامی ایران زمان: سه شنبه 9 اردیبهشت ساعت 17 مکان : خیابان انقلاب، خیابان لبافی نژاد، بین خیابان دانشگاه و فخررازی،پلاک 1 طبقه ی همکف.دفتر انجمن علوم سیاسی ایران برای کسب اطلاع بیشتر به www.ipsa.ir مراجعه نمایید          روابط عمومی انجمن علوم سیاسی ایران
  • مجتبی مقصودی