آینده پژوهی صلح در جهان اسلام

پنل   "آینده پژوهی صلح در جهان اسلام "  در عصر یکشنبه (هشتم اردیبهشت)، ساعت ۱۶ تا ۱۷:۴۵ با مشارکت انجمن علمی مطالعات صلح ایران ، گروه سفیران صلح و دوستی به ریاست سرکار خانم دکتر طیبه محمد و موسسه فرهنگی اکو به ریاست آقای دکتر مظاهری ارائه و اداره می شود.

سخنرانان این پنل:

دکتر مجتبی مقصودی در ضرورت صلح پژوهی در جهان اسلام

دکتر امیرهوشنگ میرکوشش (مدیر پنل)جایگاه صلح در آینده روابط ایران و عربستان

دکتر علی مرشدی زاد اسلام سیاسی، نهادگرایی و آینده جهان اسلام

دکتر محمد منصور نژاد انجمنهای علمی و آینده تولید و ترویج ادبیات صلح در جهان اسلام

دکتر رامتین رضایی ضرورت پیوند مدرنیته و هویت اسلامی

حضور علاقمندان در این پنل آزاد است.

دومین همایش سالانه انجمن علمی مطالعات صلح ایران 

 

  "صلح، وفاق اجتماعی و همبستگی ملی در ایران"

 

زمان برگزاری همایش: سه‌شنبه ۷ اسفند ماه ۱۳۹۷، ۸:۳۰ الی ۱۷:۳۰

 مکان همایش: خانه اندیشمندان علوم انسانی (خیابان استاد نجات الهی، نبش ورشو )

افتتاح دفتر انجمن مطالعات صلح ایران  

عصر چهارشنبه 30 دیماه 1394 اولین دفتر انجمن مطالعات صلح ایران با حضور اعضاء و بازرس هیات مدیره  انجمن در خیابان خیابان فرصت شیرازی افتتاح شد.  

  با بازگشایی دفتر شماره یک انجمن مطالعات صلح ایران انتظار می رود فعالیت های انجمن وارد مرحله جدیدی شود.

اولین همایش بین المللی ضرورت گفتگو در علوم انسانی: مطالعات میان رشته ای

 اولین همایش بین المللی ضرورت گفتگو در علوم انسانی: مطالعات میان رشته ای در دانشگاه خوارزمی در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه 25 و 26 آذر ماه برگزار شد. دبیرعلمی این همایش خانم دکتر فاطمه جواهری و انجمن های علوم سیاسی و مطالعات صلح ایران در زمره حامیان همایش بوده اند.

از جمله سخنرانان صبح روز دوم بنده بودم که با هم چکیده مقاله مندرج در صفحات 183 تا 186 چکیده مقالات همایش را مطالعه می نماییم.

 

نهاد سازی انجمنی؛ از گفتگوی درون رشته ای تا گفتگوی میان  رشته ای (بررسی تجربه دو انجمن علمی)

دکتر مجتبی مقصودی*      

تخصصی شدن علوم در سده های اخیر موجبات پیشرفت و توسعه دانش بشری را فراهم آورده و به تک ساحتی شدن، جزیی نگری و ابزارگرایی علوم کمک رسانده است. در ایران نیز از دو دهه قبل به ویژه از دوران اصلاحات موج تاسیس نهادهای علمی و انجمنی موجبات شکل گیری ده ها انجمن تخصصی را فراهم ساخته و این روند تاسیسی عملا به شکل گیری هویت های متکثر، خرد، تخصصی و منسجم علمی کمک کرده است. ادامه شتابان و گاه رقابتی این رویکرد منجر به ظهور و بروز ده ها انجمن از دل برخی رشته های مادر نظیر؛ مدیریت، جامعه شناسی، روانشناسی، جغرافیا و علوم سیاسی شد. این فرایند ضمن تاثیرات مثبت، برخی آسیب ها نظیر "کاهش نقش مرجعیت نهادی" را نیز بدنبال داشته است.   

  از رشته مدیریت؛ انجمن های مدیریت ایران، علوم مدیریت ایران، مشاوران مدیریت ایران، مدیریت دولتی ایران، مدیریت آموزشی، مدیریت راهبردی، مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، مدیریت فناوری، مدیریت اطلاعات ایران و مدیریت پروژه؛ از حوزه علوم اجتماعی؛ انجمن های جامعه شناسی ایران، جامعه شناسی سیاسی، جامعه شناسی آموزش و پرورش، انسان شناسی، جمعیت شناسی ایران؛ از رشته جغرافیا، انجمن های جغرافیایی ایران، ایرانی جغرافیا و برنامه ریزی شهری،  علمی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران، ایرانی ژئومورفولوژی و ژئوپلیتیک؛ از رشته روانشناسی؛ انجمن های روانشناسی ایران، ایرانی روان شناسی، روانشناسی بالینی ایران، روانشناسی خانواده ایران، روان شناسی بالینی کودک و نوجوان ایران، روان شناسی اسلامی، روانشناسی اجتماعی و علمی روان شناسی تربیتی ایران و از رشته علوم سیاسی؛ انجمن های علوم سیاسی، روابط بین الملل، مطالعات منطقه ای، مطالعات جهان، جامعه شناسی سیاسی ظهور و بروز یافته اند.   

  این مقاله ضمن بررسی فرایند تخصصی شدن علوم و رشته های دانشگاهی و تجلی آن در شکل گیری طیف مختلف و متنوعی از انجمن ها و با اشاره به عملکردهای مثبت هر یک از این انجمن ها به لحاظ؛ توانمند سازی، ظرفیت سازی، کادرسازی، گسترش ارتباطات و گفتگوهای درون رشته ای؛ ظرفیت ها و نیازهای مغفول و کمتر توجه شده میان رشته ای را برای گسترش جامعیت نگری، فهم عمیق و چند بعدی مسایل و مشکلات مورد طرح و کنکاش قرار می دهد.     این پژوهش ضمن انتخاب روش شناسی کیفی، این نکته را طرح می نماید که با توجه به مشکلات گسترده و مسایل خرد و کلان محلی، ملی، منطقه ای و بین المللی که هیچ یک از نهادهای انجمنی به تنهایی قادر به توصیف، تبیین، پیش بینی و آینده پژوهی و ارائه راهبرد نیستند؛ انجمن های علمی را به گفتگو و هم افزایی دانشی، روشی، بینشی، محتوایی و تجربی واداشته است.      

  این پژوهش مدعی است که انجمن های علمی از زمان تاسیس تا کنون چند مرحله را پشت سرگذرانده اند: انجمن ها در گام اول تلاش نموده اند تا با تکیه بر همه ظرفیت های درون رشته ای هویت یگانه و منحصر بفرد خود را اثبات و توانایی همه جانبه خود را به معرض نمایش بگذارند. اگر وجه غالب گام اول را "هویت یابی علمی- انجمنی" بدون گفتگوی درونی و انتقادی ارزیابی کنیم، در گام دوم انجمن ها با پختگی و درایت در فضای گفتگویی و گفتگوی انتقادی به نقد عملکرد و ارزیابی روشی، دانشی، نظری، محتوایی و بینشی خود پرداختند. ضعف ها و محدودیت های خود را در توصیف، تبیین، آینده پژوهی و هدایت گری دریافتند و به فهمی واقعی از ماهیت و جوهره و ناتوانی های خویش رسیدند. در گام سوم انجمن ها با درک نیاز به دیگر رشته های علمی ضمن توجه به عنصر "شناسایی"  با ملحوظ داشتن "احترام دیگر رشته ها" گفتگوی بین رشته ای را با هدف هم افزایی دانشی، نظری، روشی، توصیفی، تحلیلی و تبینی آغاز نمودند. این مقاله با ملحوظ داشتن گام های سه گانه و فرایند تاسیسی، هویت یابی، تثبیتی و هویتی، وضعیت دو انجمن علوم سیاسی ایران و مطالعات صلح ایران را مورد طرح و بررسی قرار خواهد داد.  

 

  کلید واژه ها: نهاد سازی، گفتگوی میان رشته ای، گفتگوی درون رشته ای، انجمن مطالعات صلح ایران، انجمن علوم سیاسی ایران ·   

      دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکزی و رییس هیئت مدیره انجمن مطالعات صلح ایران

ترویج فرهنگ کتاب خوانی پیش نیاز گسترش فرهنگ صلح؛ بررسی موردی منطقه خاورمیانه    

دکتر مجتبی مقصودی*   

 

 هم‌زمان با روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه19 آبان 1394 برابر با 10 نوامبر، به اهتمام انجمن ترویج علم، انجمن مطالعات صلح ایران و انجمن علوم سیاسی ایران و تعداد دیگری از نهادها و موسسات دولتی و غیر دولتی "همایش ملی فرهنگ علم، فرهنگ صلح" در برج میلاد برگزار شد و در نشست های مختلف آن دکتر هادی خانیکی، دکتر نسرین مصفا، دکتر مهدی زارع، دکتر محمد منصور نژاد، دکتر عباس کریمی، دکتر ارسلان قربانی شیخ نشین، دکتر کبری روشنفکر، دکتر زرین زرین دار، دکتر علی شهیدی و دکتر مهدی نصر به ارائه مقالات خود پرداختند.

از سخنرانان نشست های عصر دکتر مجتبی مقصودی دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی و رییس هیات مدیره انجمن مطالعات صلح ایران بود که سخنرانی خود را با عنوان "ترویج فرهنگ کتاب خوانی پیش نیاز گسترش فرهنگ صلح؛ بررسی موردی منطقه خاورمیانه " ارائه دادند. با هم متن این سخنرانی را می خوانیم:   

  منطقه خاورمیانه دهه هاست که درگیر جنگ، منازعه و ستیز است. قطعا عوامل متعدد ژئوپلیتیک، استراتژیک، ژئو اکونومیک در کنار تعدد زمینه ها و بسترهای داخلی، بازیگران منطقه ای و فرا منطقه ای در بروز و ظهور، استمرار و پیچیدگی این معادله چند مجهولی موثر بوده، این مقاله نیز به تکرار دلایل بروز و استمرار خشونت و درگیری از زاویای مذکور نمی پردازد، که هر یک از مولفه ها موضوع و عنوان ده ها اثر اعم از کتاب، مقاله و سخنرانی بوده است؛ بلکه در تلاش است تا فاصله معنی دار جوامع خاورمیانه با عنصر مطالعه، قهر با کتاب و فقر مطالعاتی را در عرصه بدفهمی ها و کژکارکردی های سیاسی- اجتماعی و فرهنگی در عرصه داخلی، مناسبات محلی و ملی و نیز با همسایگان در سطح جوامع خاورمیانه مورد توجه قرار دهد.  

وضعیتی پاردوکسیکال در خاورمیانه؛ از خاستگاه تمدن و ادیان الهی تا خشونت ورزی گسترده و عریان  

 منطقه خاورمیانه از پیشینه علمی، تمدنی، دینی ویژه ای برخوردار است تا جایی که می توان خاورمیانه را گهواره تمدن بشری نامید. قدیمی‌ترین تمدن‌های تاریخی در منطقه‌ای در بین النهرین به وجود آمدند. سومری‌ها، اکدی ها، بابلی‌ها و آشوری‌ها همه در این منطقه شکل گرفته و رشد پیدا کردند. اولین خطوط الفبا و الفبای بابلی، ظهور دین زرتشت و امپراطوری ایران در این منطقه شکل گرفت. این منطقه خاستگاه مهمترین پیامبران الهی، اولواالعزم و صاحب کتاب است. پیامبرانی که مهمترین رسالت شان اصلاح امور، برپایی جامعه ای عدالت محور و هدایت انسانها بوده است . زادگاه ادیان مهمی چون یهودیت، مسیحیت و اسلام و کتاب های تورات، انجیل و قرآن کریم بوده و مکان های مقدس و متبرک این سه دین نیز در این منطقه قرار دارند. خاورمیانه از نخستین خاستگاه های تمدن جهان بوده و بسیاری از باورها و آیین های جهان، از این جا برخاسته اند.   

خاورمیانه خاستگاه آخرین دین الهی و خاتم انبیاء است. دینی که کتاب الهی مهمترین معجزه رسول اکرم (ص) است قرآن کریم کتاب هدایت و رحمت برای مردم است و همیشه تابنده و حاضر در بین مردم بوده و خواهد بود .  

    در حالی که پیامبر اسلام(ص) امی و درس‌نخوانده بود ولی در قرآنی که برای بشر آورده است به قلم و آنچه می‌نگارد سوگند الهی خورده شده است. خداوند بزرگترین موجود عالم هستی و غیرمتناهی به قلم سوگند می‌خورد که این به معنی عظمت طراز قلم است. که در قرآن کریم خداوند متعال به کتاب و قلم سوگند یاد می کند. -         یا پیام اسلام با واژه (اقْرَأْ) یعنی (بخوان) شروع شده است در این کلمه اشاره ای است به این موضوع که اسلام دین علم است جالب است بدانید که در قرآن کلمه (علم) و مشتقات آن بیش از 500 بار تکرار شده است و این نشانگر اهمیت دادن اسلام به مقوله علم آموزی است. پیامبر (ص) یادگیری علم را بر هر زن و مرد مسلمان فرض دانسته است. و انچه که امروز محققان منادی آنند قرآن در 14 قرن پیش به آن اشاره کرده است یا  خداوند می فرماید: (قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ) (الزمر: 9) ترجمه :  " آیا کسانى که مى‏دانند و کسانى که نمى‏دانند یکسانند؟ تنها خردمندانند که پند پذیرند" -         یا پیامبر(ص) که شرط آزادی اسرا را یاد دادن سواد به مسلمانان بی سواد قرار دادند. از اهمیت آموزش و خواندن خبر می دهد. -    

     همچنان که روایت از پیامبر اکرم نقل می شود که: «اطلبوا العلم ولو بالصین; دانش بجویید; اگر چه در چین باشد .» براستی با چنین دین، مسلک و روشی چون اسلام که مردم را این گونه(موکدا)به یادگیری علم و کتابخوانی دعوت می نماید، در زندگی اجتماعی اینچنین از آموزه های اسلام دور افتاده اید و بجای پیوند با ریسمان الهی نه تنها اینگونه پراکنده شده ایم، بلکه به روی هم شمشیر کشیده ایم. با چنین مقدماتی و طرح این نکته کلیدی که خواندن، نوشتن، قلم، کتاب و علم آموزی این چنین جایگاهی در دین مبین اسلام دارد، چرا خاورمیانه در چنین وضعیت آشفته ای گرفتار است. در عراق، یمن، بحرین، سوریه، لبنان، فلسطین اشغالی و ترکیه. خشونت عریان، جزمیت، دگماتیسم، افراطی گری ها، قساوت ها.... موج می زند. از برادری و اخوت کمتر نشانی باقیمانده است. بنظر می رسد خشونت در سطح منطقه نهادینه شده است از نهاد خانواده و خشونت خانوادگی،خشونت در متون درسی، خشونت در مناسک مذهبی.... تا خشونت های ساختاری، ایدئولوژیک، هنجاری، سیستماتیک و فراگیر از سوی اکثر دولت های منطقه  ...     مفاهیمی نظیر رواداری، دگر پذیری و تساهل و مدارا توهین سیاسی شده است.نفرت پراکنی و یقه درانی گسترش یافته است، در عوض روشنفکران و حکما و علمای میانه رو و خشونت پرهیز و تساهل مدار به خانه ها خزیده اند...... در یک کلام منطقه اسیر افراطی گرایی لجام گسیخته و سرایت پذیر شده است؟ و خشونت نیز جزیی از زندگی روزمره.... بنظر می رسد آنچه در این میانه ارزشی ندارد جان انسان ها است.  

انجمن ترویج علم با  مشارکت انجمن مطالعات صلح ایران و انجمن علوم سیاسی ایران و تعدادی از نهادهای دولتی و غیر دولتی برگزار می نمایند:

هفته ترویج علم

16 تا 21 آبان ماه 1394  

 

شنبه 16 آبان ترویج علم و رسانه

یکشنبه 17 آبان ترویج علم و نسل آینده

دوشنبه 18 آبان ترویج علم و تاریخ علم

سه شنبه 19 آبان روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه

چهارشنبه 20 آبان  ترویج علم و زندگی

پنج شنبه 21 آبان ترویج علم و اخلاق علم

«صلح با خود» پیش‌شرط «صلح با دیگری»ایران آنلاین، حمید حبیبی، شنبه 4 مهر 1394، شناسه خبر15293http://www.ion.ir/News/15293.htmlایران آنلاین / این نشست که می‌کوشید به صلح با رویکردی میان‌رشته‌ای بنگرد، میزبان استادانی همچون دکتر مجتبی مقصودی، رئیس انجمن مطالعات صلح در ایران، دکتر مقصود فراستخواه، عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، سردار دکتر حسین علایی، استاد دانشگاه امام حسین(ع)، دکتر محمد منصورنژاد، ناشر انتشارات جوان پویا و دکتر منصور رحمانی، استاد روابط بین‌الملل دانشکده وزارت امور خارجه بود.نشست «صلح و مطالعات میان‌رشته‌ای» به همت انجمن مطالعات صلح ایران در روز جهانی صلح، 30 شهریورماه، در محل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.جامعه دور افتاده از «کتاب»دکتر مجتبی مقصودی که به عنوان مدیر انجمن مطالعات صلح در این نشست حاضر شده بود، بیشتر صحبت‌های خود را به اهداف برگزاری این نشست اختصاص داد و با بیان اینکه «کتاب» مهم‌ترین سفیر صلح است، دلیل برگزاری این نشست در محل «سازمان اسناد و کتابخانه ملی» را چنین برشمرد: «جامعه دور افتاده از کتاب و تعقل پرخاشگر است و منطق گفت‌وگو ندارد.»وی از طرف دیگر صلح را موضوعی جدی دانست که همواره به عنوان دغدغه‌ای میان رشته‌ای مطرح بوده‌است. به زعم او تقریباً تمامی رشته‌ها به نوعی با سطحی از این دغدغه مواجه هستند، از این جهت بر ضرورت انتخاب این موضوع در روز جهانی صلح تأکید نهاد.چگونه صلح روی می‌دهد؟در ادامــه دکتـر مقصــود فراستخواه با بیان اینکه مطالعات میان‌رشته‌ای نشانه‌ای از «امید به صلحِ معرفت‌‌شناختی» است، گفت: «سر منشأ بسیاری از جنگ‌های بشریت، جنگ بر سر حقیقت، افکار و اذهان بوده است.» از این رو کوشید تا به این سؤال پاسخ دهد که «چگونه صلح روی می‌دهد؟» او پاسخ به این پرسش را در 10 مورد دسته‌بندی کرد؛ نخست با خود صلح کنیم و بر جزمیت خود فائق آییم. دوم اینکه دیگران را بفهمیم، چراکه بیشتر جنگ‌ها به دلیل عجز ما در «فهم دیگری» است. سوم به درکی از پیچیدگی امور برسیم و بپذیریم که واقعیت می‌تواند ابعاد مختلفی داشته باشد.فراستخواه عامل چهارم را گذر  از«عینیت‌گرایی خام» دانست. به گمان او، عینیت‌گرایی خام این تصور را در افراد ایجاد می‌کند که آنها همچون آیینه می‌توانند واقعیت‌ها را بازنمایی کنند اما گذر از این (عینیت‌گرایی‌خام)، آنها را به این باور نزدیک می‌کند که تنها با جلوه‌هایی از واقعیت مواجه هستند. او همچنین درک وابستگی به یکدیگر را دلیل پنجم در نظر گرفت و معتقد است صلح مادامی روی می‌دهد که ما بفهمیم زندگیمان به هم وابسته است.همچنین توسل به «عقلانیت» به عنوان یک فرآیند اجتماعی را که خاصیت گفت‌وگویی دارد ششمین دلیل تحقق صلح برشمرد و معتقد است «عقل» عامل جنگ است ولی ما باید به «عقلانیت» حرکت کنیم.عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت را عامل هفتم تلقی کرد و بر این باور است که صلح وقتی روی می‌دهد که یاد بگیریم با داشتن اختلاف توافق کنیم. او همچنین «درک زیباشناختی از دیگران»، «داشتن حیرت و تحیر» و «پایداری» را به ترتیب عوامل هشتم،نهم ودهم برای تحقق صلح دانست و گفت که برای زندگی پایدار باید صلح برقرار کرد.  او در ادامه علم را نیز صلح‌جو خواند و معتقد است که چون علم، مسأله‌گرا، زمینه‌گرا، نظری، جهان-محلی و ثروتی مشاء و عمومی است، خود می‌تواند از ابزارهای برقراری صلح باشد. از این رو، نگاه میان‌رشته‌ای به مطالعات صلح را رویکردی قابل تأمل دانست.چه زمانی جنگ رخ می‌دهد؟دکتر حسین علایی، به زمینه‌های بروز جنگ اشاره کرد که می‌تواند ما را از صلح دور کند. به گمان و نظر او، از دیدگاه علوم سیاسی و نظامی، جنگ وقتی رخ می‌دهد که نخست تعادل میان قدرت و ضعف به هم بریزد و به تعبیری، گروهی سهم بیشتری از قدرت را در مقایسه گروه دیگر داشته ‌باشد. او همچنین برهم خوردن نظم یک منطقه و موازنه قوا در آن را عامل دوم دانست و در این زمینه به زمان فروپاشی نظام دوقطبی در جهان گریز زد و معتقد است که درست از زمانی که علائم این دگرگونی در موازنه قوا در جهان شکل‌گرفت، جنگ‌ها گسترش بیشتری ‌یافتند.استاد دانشگاه امام حسین(ع) موقعیت ژئوپلتیکی را به عنوان سومین عامل اثرگذار در وقوع جنگ تلقی‌کرد و بر این باور است که اساساً در جوامعی که اهمیت ژئوپلتیک ندارند، جنگ کمتر رخ می‌دهد.از این رو، معتقد است که اگر می‌خواهیم مطالعات صلح داشته باشیم باید زمینه‌های بروز جنگ را کاهش دهیم.صلح از منظر روانشناسی اجتماعیدکتر منصور رحمانی، به صلح از منظر روانشناسی اجتماعی نگریست. وی بر این باور است که انسان‌ها براساس تصویرشان از واقعیت عمل می‌کنند و در این زمینه به سخنی از آلفرد کورزیبسکی (Alfred Korzybski) اشاره کرد که می‌گوید: «انسان‌ها بر اساس نقشه ذهنی عمل می‌کنند نه بر اساس واقعیت» از این رو، به زعم او، این ذهنیت انسان‌ها است که رفتار آنها را می‌سازد و اینجا است که نگرش افراد از واقعیت و تغییر آنها در جهت نهادینه کردن صلح اهمیت می‌‌یابد.رحمانی معتقد است که اگر به مطالعات صلح به عنوان یک مجموعه بنگریم، می‌توان برای آن سه بعد «دانشی»، «نگرشی» و «مهارتی» قائل شد و مطالعات صلح مادامی می‌تواند در جامعه موفق عمل کند که در کنار تمرکز بر «دانش» بر بحث «نگرش» نیز متمرکز شود.رهیافتی برای صلح بر اساس متون دینیدر ادامه دکتر محمد منصورنژاد، با بیان اینکه در برقراری صلح صرفاً فهم برآمده از علم و دانش کفایت نمی‌کند، معتقد است که دین نیز در رابطه با صلح می‌تواند رهیافت‌های قابل‌تأمل و اتفاقاً میان‌رشته‌ای ارائه کند. وی در این راستا به تقسیم‌بندی استاد مصطفی ملکیان از اسلام اشاره کرد و گفت: «در اسلام یک، نصوص دینی، درک ما از مسائل را شکل می‌دهد و در اسلام دو، فهم و برداشت علما، فیلسوفان، متکلمان و... . از دین. اما اسلام سه اساساً فارغ از اینکه چه درکی از مسائل داریم به آنچه در عمل انجام می‌دهیم، می‌پردازد.»از این رو، معتقد است که مفهوم صلح در تمام این مراحل 3 گانه قابل طرح و بحث است اما به دلیل کمبود وقت تنها بر بعد اول متمرکز شد و به صلح در منابع و نصوص دینی پرداخت و گفت: «خداوند در 114 سوره قرآن کریم (بجز در سوره توبه) 113 بار خود را بخشنده و مهربان توصیف کرده ‌است.» وی همچنین تصریح کرد که در قرآن، پیامبر اکرم(ص) نیز «رحمه للعالمین» یعنی رحمتی برای تمام جهانیان معرفی شده‌‌ است و کوشید تا با اشاره به گزاره‌هایی در نصوص دینی بر ضرورت و اهمیت مفهوم صلح و دوستی در دین اسلام تأکید گذارد. این نشست در حالی به پایان رسید که انتظار می‌رفت با توجه به عنوان نشست و چینش سخنرانان، گفت‌و‌گویی میان‌رشته‌ای ‌میان رشته‌ای میان استادان در بگیرد که در عمل چنین امری محقق نشد. اما با این حال، این نشست فرصتی فراهم کرد تا «صلح» از دریچه‌ دانش‌های مختلف دیده و تحلیل شود./روزنامه ایران