دکتر مجتبی مقصودی

دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات

۱۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «افغانستان» ثبت شده است

۱۸
مرداد

امنیت ایران و افغانستان به یکدیگر گِرِه خورده است

علاقه‌مندی جامعه افغانستان به تحصیل در ایران

سفیر افغانستان و دو تن از کارشناسان ایرانی مسائل بین‌الملل طی میزگردی با موضوع «افغانستان نگاهی از درون» با اشاره به اشتراکات فرهنگی و تاریخی ایران و افغانستان بر افزایش فعالیت‌های علمی، فرهنگی و آموزشی 2 کشور تاکید کردند.

به گزارش خبرنگار سایت افغانستان خبرگزاری فارس، «نصیر احمدنور» سفیر افغانستان در تهران در میزگرد افغانستان نگاهی از درون، گفت: ایران و افغانستان دارای مشترکات فراوانی هستند و در حوزه پیرامونی خود برای توسعه زبان و ادبیات فارسی و توسعه تمدن مشترک به یکدیگر کمک کرده‌اند.سفیر افغانستان در تهران با اشاره به این که ایران و افغانستان به یکدیگر نیاز دارند و سرنوشتشان یکی است، افزود: یکی از مهمترین ویژگی‌های افغانستان، استعمارستیزی و آزادگی است.

احمدنور خاطرنشان کرد: در افغانستان کسی می‌تواند جایگاه مطلوب داشته باشد که از جایگاه صداقت، دوستی و منافع مشترک سخن بگوید. همچنین آنچه آزاردهنده برای ملت افغانستان است فریب، دروغ و نیرنگ است.

وی افزود: در افغانستان جایگاه برای همه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای وجود دارد به شرطی که تضاد منافع با افغانستان، زورگویی و رقابت با مردم این کشور نداشته باشند.احمدنور با اشاره به حضور مهاجران افغانستانی در ایران اظهار داشت: مهاجرت افغانستانی‌ها به همه نقاط دنیا به‌ دلیل تجاوز شوروی به افغانستان صورت گرفته و این درحالی بوده است که ما در آن زمان بهترین روابط را با شوروی داشتیم.

سفیر افغانستان در تهران گفت:‌ مهاجران افغانستان بعد از شکست شوروی به کشورشان بازگشتند، ولی وقتی طالبان در افغانستان روی کار آمد، مجدداً مهاجرت‌ها افزایش پیدا کرد، اما وقتی دولت متمرکز در این کشور روی کار آمد و توسعه و پیشرفت در این کشور آغاز شد، مهاجران در حال بازگشت به کشور خود هستند.تروریسم و افراط‌گری بلای جان منطقه و نظام بین‌الملل

احمدنور افزود: تروریسم و افراط‌گری در حال حاضر بلای جان منطقه و نظام بین‌الملل شده و ای کاش اقدامات جنایتکارانه آنها به اسم اسلام صورت نمی‌گرفت.وی با بیان اینکه داعش هنوز کار خود را در عراق و سوریه تمام نکرده و در فکر ایجاد «خراسان بزرگ» است، گفت: گروهک تروریستی داعش به فکر ایجاد مشرق اسلامی در منطقه جغرافیایی ایران، افغانستان، آسیای میانه، شبه قاره هند و بخشی از چین است.

سفیر افغانستان در تهران با تاکید بر این که گروه داعش ماهیانه بیش از هزار دلار به نیروهای‌ خود حقوق می‌دهد، اظهار داشت:  مبارزات افغانستان در برابر تکفیر و افراط امری عادی شده، اما در این راه هزینه جانی و مالی زیادی نیز پرداخت کرده‌ایم.مردم افغانستان از مبارزه با افراط‌گرایان خسته نشوند

احمدنور افزود: نباید شرایط به گونه‌ای شود که مردم افغانستان از مبارزه با تکفیر و افراط خسته شوند که در آن صورت شرایط منطقه بسیار سخت خواهد بود.سفیر افغانستان در تهران گفت: با اینکه نیروهای نظامی افغانستان تروریست‌های زیادی را در کشورشان از بین بردند، اما کارخانه‌های تولید تروریست همچنان فعال هستند.احمدنور با بیان اینکه منطقه و عرصه بین‌الملل به خوبی متوجه پیامدهای منفی تروریسم و افراط شده است، اظهار داشت: اگر دولتی شکست بخورد، حتماً تروریست‌ها به سراغ کشورهای دیگر خواهند رفت و این موضوع به مانند زنجیر خواهد بود.وی در پایان گفت: ایران برای نقش فعال خود در منطقه و بین‌الملل همراهی بهتر از افغانستان نخواهد داشت.شناخت افغانستان به فهم بیشتر از خاورمیانه کمک خواهد کرد

در ادامه این میزگرد، «مجتبی مقصودی» عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز ایران و کارشناس مسائل بین‌الملل، گفت: شناخت افغانستان برای همه ما لازم است، زیرا این شناخت می‌تواند به فهم بیشتر ما از خاورمیانه کمک کند.وی افزود: افغانستان در طول ده‌های اخیر محل مداخله قدرت‌های منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و همسایه‌هایش بوده و هم‌اکنون نیز برخی دخالت‌ها در آن وجود دارد.ایران و افغانستان دو ملت با یک سرنوشت هستند

مقصودی اظهار داشت: جامعه افغانستان، جامعه‌ای در حال توسعه و پیشرفت است، ضمن اینکه دارای برخی مشکلات و کاستی‌ها نیز می‌باشد، ولی تلاش دارد این خلاء را مرتفع کند.این استاد دانشگاه تصریح کرد: جامعه ایران و افغانستان دارای دو ملت با یک سرنوشت و قرابت بسیار بالا هستند.بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی افغانستان در13 سال اخیراین کارشناس مسائل بین‌الملل به وضعیت قومی و اجتماعی و اقتصادی افغانستان اشاره کرد و با بیان اینکه وضعیت اجتماعی و اقتصادی افغانستان در طول 13 سال اخیر دارای رشد خوبی بوده، گفت: گسترش جدی نهادها و تشکل‌های مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد، بهبود و ارتقای امکانات ارتباطی، اطلاعاتی و مخابراتی، حرکت به سمت کاهش فقر، گام‌های بلند در عرصه‌های بهداشتی و درمانی و تلاش‌های بی‌وقفه دولت و نهادهای بین‌المللی در افغانستان بخشی از رشد و توسعه 13 ساله اخیر افغانستان است.

مقصودی افزود: جامعه جنگ‌زده افغانستان به سرعت در حال فاصله گرفتن از وضعیت قبلی خود است، ولی شکاف‌های طبقاتی نیز در این کشور مشاهده می‌شود.ایران در افغانستان از مزیت نسبی برخوردار استمقصودی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در افغانستان از مزیت نسبی برخوردار است، گفت: در حوزه صنایع دستی، شیلات، بسته‌بندی کالا و تولید آبمیوه می‌توان با افغانستان تجارت خوبی داشت، این در حالی است که چینی‌ها و ترک‌ها تلاش دارند تا بازار افغانستان را به‌ دست گیرند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به عدم تحقق انتظار و وعده بازسازی و رونق سریع اقتصادی و اجتماعی توسط کشورهای منطقه و فرامنطقه افزود: بعد از حمله و اشغال سریع افغانستان توسط آمریکا و متحدانش و همچنین سقوط دولت طالبان و به قدرت رسیدن «حامد کرزی»، جامعه سیاسی افغانستان انتظار بازسازی اقتصادی و سرعت سریع توسعه سیاسی و اقتصادی و همچنین اجتماعی و فرهنگی خود را داشت که متأسفانه این انتظار تحقق نیافته است.وی از غرب به‌ دلیل عدم تحقق وعده‌های خود در اجلاس بن و پاریس در خصوص کمک به بازسازی این کشور انتقاد کرد.ایران می‌تواند به اوضاع فرهنگی افغانستان کمک کندمقصودی گفت: وجود اشتراکات فراوان، قرابت فرهنگی و تمدنی بین دو ملت افغانستان و ایران و همچنین زبان و رسوم مشترک و آداب نزدیک به هم می‌تواند به دو کشور کمک‌های شایانی کند.

وی افزود: کتاب در محافل دانشگاهی و علمی افغانستان به شدت نایاب است، در حالی که ایران می‌تواند از این ظرفیت استفاده فراوانی کند.مقصودی اظهار داشت: از 150 دانشگاه در افغانستان 90 دانشگاه خصوصی است و اساتید خارجی دانشگاه‌های این کشور نیز از ایران، هندوستان و پاکستان هستند.وی خاطرنشان کرد: در کلاس‌های درس افغانستان توجه جدی به الگوی توسعه ایران، ترکیه و مالزی می‌شود، ضمن اینکه جامعه افغانستان علاقه بسیار زیادی به تحصیل در ایران دارند؛ هر چند از پیامدهای آن نگرانند.

مقصودی گفت: بروز برخی ناامنی‌ها و همچنین مواردی از درگیری‌های نظامی و بمب‌‌گذاری‌های انتحاری از سوی نیروهای داعش و طالبان توانسته جامعه افغانستان را کمی ناامن کند.بحران حضور بیگانگان در افغانستان، چالشی جدی برای این کشوروی افزود: وجود دو احساس دوگانه برنامه خروج آمریکایی‌ها از افغانستان و همچنین بحران حضور بیگانگان در این کشور توانسته وضعیت سیاسی و امنیتی افغانستان را با چالش جدی مواجه کند.این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: علی‌رغم تلاش‌های دولت افغانستان صحنه فعلی این کشور عرصه جنگ و رقابت نیابتی و نیز فعالیت گسترده دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای و بروز چالش سیاسی‌ و امنیتی شده است.

وی اظهار داشت: فرمایش مقام معظم رهبری برای تحصیل رایگان کودکان مهاجر افغانستانی در ایران توانسته خرسندی و شادی فراوانی را در این کشور به‌ وجود آورد.این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان اظهاراتش گفت: فعالیت‌های فرهنگی، علمی و آموزشی بین ایران و افغانستان می‌تواند باعث نزدیکی بیشتر دو ملت شود.در حال حاضر با افغانستانی پویا روبرو هستیم

«سیدمحمد کاظم سجادپور» استاد دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه  از دیگر کارشناسان حاضر در این میزگرد نیز گفت: افغانستان از گذشته‌های دور با مشکلاتی مواجه و روبرو بوده که با ایستادگی خود توانسته این مشکلات را رفع و به سمت پیشرفت حرکت کند.وی افزود: در حال حاضر ما با افغانستانی روبرو هستیم که بسیار پویاست.

سجادپور اظهار داشت: افغانستان از مهم‌ترین موضوعات سیاست بین‌الملل است و خواهد بود، لذا باید به مسائل و تحولات افغانستان توجه جدی داشت.فهم مسائل منطقه بدون فهم لازم از افغانستان امکان‌پذیر نیستاین عضو هیأت علمی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت خارجه ایران تأکید کرد: نمی‌توان مسائل منطقه و بین‌الملل را بدون فهم لازم از افغانستان متوجه شد.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: فهم بیشتر از افغانستان به تعامل بیشتر ایران و افغانستان منجر خواهد شد.

سجادپور افزود: پیشرفت و امنیت ایران و افغانستان به هم پیوند خورده است.

این عضو هیأت علمی دانشکده وزارت خارجه ایران در پایان تأکید کرد: سرنوشت، امنیت و پیشرفت ایران و افغانستان به یکدیگر پیوند خورده است.

  • مجتبی مقصودی
۱۰
مرداد

انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری کارگروه علوم سیاسی خانه اندیشمندان برگزار می کند

 

افغانستان: نگاهی از درون 

با حضور دکتر نصیر احمد نورسفیر کبیر و نماینده فوق العاده جمهوری اسلامی افغانستان

دکتر مجتبی مقصودی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکز

دکتر سید محمدکاظم سجادپورعضو هیئت علمی دانشکده روابط بین الملل

 

زمان: چهارشنبه 14 مرداد 1394- ساعت  17- 19 

مکان: خیابان نجات الهی ، نبش خیابان ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانی، سالن حافظ

  • مجتبی مقصودی
۳۰
تیر

سخنرانی در موسسه مطالعات ایران و اوراسیا

 

داعش در افغانستان و تاثیر آن بر امنیت ملی کشور

 

مجتبی مقصودی

20 تیر 1394

گزارشی مختصر از متن و موضوع سخنرانی

     در یک ساله اخیر گزارش های پراکنده ای از حضور و فعالیت داعش در برخی از ولایت های افغانستان نظیر؛ هلمند، زابل، فراه، غزنی، ننگرهار، اورزگان، کنر، پکتیکا، کندوز، نورستان و سرپل در رسانه های همگانی منتشر می شود که افراد وابسته به این گروه، با نقاب بر چهره و پرچم‌های سیاه در این مناطق دیده شده است و گاه درگیری هایی با طالبان داشته اند. این گزارش ها بدون شک مردم افغانستان را که بیش از سه دهه در جنگ و درگیری دو دهه را در خوف و وحشت گروه طالبان و شبکه حقانی و شبکه القاعده به سر برده است؛ نگران ساخته است.  

   علاوه بر بروز نگرانی ها در داخل افغانستان، در ایران نیز دغدغه ها و سوالاتی را موجب شده است: 

  - حضور و فعالیت داعش در افغانستان به چه میزان است؟   

   -  چشم انداز و آینده فعالیت داعش در افغانستان چگونه است؟

-   وضعیت دیگر گروه ها به ویژه طالبان در رقابت و تعامل با داعش چگونه است؟    

-   داعش چه تاثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟

  • مجتبی مقصودی
۰۴
خرداد

رو نمایی از کتاب و نمایشگاه آثار مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان   

   وزارت امور خارجه افغانستان و مرکز مطالعات استراتژیک 

 

این وزارت خانه روز یکشنبه سوم خرداد میزبان مقامات، مسئولین، اساتید دانشگاه های داخل و خارج کشور  و اصحاب رسانه و علاقمندان برای رونمایی از کتاب "سیاست خارجی افغانستان در سپهر همکاری های منطقه ای" بودند.  

این کتاب در سه بخش و 17 فصل سازماندهی شده است و در تالیف و تدوین این اثر 11 پژوهشگر زیر نظر دکتر فرامرز تمنا مشارکت داشتنه و تدوین آن یکسال به طول انجامیده است و نویسندگانی نظیر دکتر میرویس بلخی، محمد ا... افضلی، محمد داود قیومی، حسین رحیمی، سید مهدی منادی، مسعود سلطانی، احمد ظاهر نوری، سید نوراا... راغی، حسن سروش و فرشته روحانی در این فعالیت جمعی مشارکت داشتند.    

 در این نشست دکتر عتیق الله عاطفمل معاون وزارت امور خارجه، دکتر فرامرز تمنا رئیس مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان، دکتر مجتبی مقصودی از دانشگاه آزاد اسلامی از ایران و دکتر  محمد وحید بینش رئیس اسبق مرکز مطالعات راهبردی افغانستان و استاد دانشگاه خاتم‏ النبیین(ص) کابل به ارائه سخنرانی پرداختند و علاوه بر حضور مسئولین ادارات مختلف وزارت خارجه، سید محمد خیرخواه والی (استاندار) سابق هرات و سفیر  این کشور در تاجیکستان در دوران حامد کرزای نیز حضور داشتند.  

  در ابتدا دکتر فرامرز تمنا رئیس مرکز مطالعات استراتژیک و رییس دانشگاه افغانستان ضمن خیر مقدم به حضار و مهمانان، با ارائه گزارشی از فعالیت های این مرکز نوپا، اثر پیش رو را نگاهی بومی و از درون به سیاست خارجی افغانستان در سپهر تعاملات منطقه ای، اسلامی و بین المللی ارزیابی کرده و تلاش های یک ساله این تیم پژوهشی را علیرغم کمبود منابع تشریح نمودند و با وعده انتشار جلدهای دوم و سوم این کتاب، ساختار، محتوی، جهت گیری، اهداف و اصول راهنمای این اثر را برشمردند.

رئیس دانشگاه افغانستان در ادامه با تشریح سه دهه جنگ و درگیری در افغانستان، جهت گیری علمی و راهبردی این مرکز را شروعی در راستای گسترش و تعمیق کاربردی آن در عرصه دپیلماتیک افغانستان نوین دانستند.  

  سخنران بعدی دکتر عتیق الله عاطفمل معاون وزارت امور خارجه بودند. ایشان اطمینان دادند، که پس از این هر نوع کتاب که در راستای سیاست خارجی افغانستان تالیف شود، این وزارت از آن استقبال خواهد کرد و در این حوزه تنها در سال گذشته 20 کتاب در راستای سیاست خارجه افغانستان، به تالیف در آمده و این روند همچنان ادامه دارد.

    در ادامه دکتر مجتبی مقصودی با تبریک انتشار این اثر به نویسندگان و دست اندرکاران مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان، به ویژگی های محتوایی، روشی، ساختاری و شکلی این کتاب پرداختند. اهمیت کار تیمی و جمعی، پر کردن خلاء مطالعات سیاست خارجی افغانستان، نگاه بومی و آسیب شناسانه، بهره گیری، توانمند سازی و معرفی پژوهشگران داخلی، اهمیت حوزه مطالعات منطقه ای در مطالعات سیاسی و علمی، کاربست الگوی سه ضلعی تعامل گرا با "همسایگان و منطقه"، "کشورهای مسلمان" و "قطب های جهانی دانش، قدرت و ثروت"،  و اشاره ای به دیدگاه دوتوکویل در مورد ضرورت پیوند عرصه نظر و عمل از جمله مواردی بود که از سوی عضو هیئت موسس انجمن مطالعات صلح مورد طرح و توجه قرار گرفت.   

آخرین سخنران این نشست دکتر  محمد وحید بینش استاد دانشگاه های افغانستان بود که با برشمردن ابعاد و ویژگی هایی از این اثر، این نکته را خاطر نشان ساخت که گسترش افراطی گری و سلفی گری نباید ما را از ارزش های جهادی جامعه افغانستان دور بسازد و  این ارزش ها را باید پاس داشت.  

  در حاشیه نشست و در سالن جانبی، نمایشگاهی از کتاب های منتشره از سوی مرکز مطالعات استراتژیک وزارت امور خارجه افغانستان برگزار گردید. برخی از آثار این نمایشگاه عبارت بودند از: "مکتب دیوبند و بنیادگرایی در افغانستان و پاکستان" اثر شهلا امان، "توسعه سیاسی در افغانستان؛ موانع و چالش ها"  نگارش دکتر محمد اکرم عارفی، "صلح در اندیشه پیامبر اکرم(ص)" تالیف عبدالرحمن سلیم، "نظامیان و سیاست در افغانستان" اثر معاذاا... دولتی، "چرا ملت ها ناکام می مانند؟" اثر دارون عجم اوغلو و جیمز.ا. رابینسون ترجمه رامین نوروزی، "عرفای افغانستان در هند" تالیف محمد اا... افضلی، "به سوی همکاری های موثر در جنوب آسیا" به ویراستاری تامیسلا  دلینیک و نشچال ان. پاندی ترجمه سید مهدی منادی، فصلنامه مطالعات استرتژیک ویژه نامه "انتخابات" و "افغانستان پس از 2014" که مورد استقبال حاضرین قرار گرفت.

  • مجتبی مقصودی
۱۵
آذر
دومین همایش بازنگری روابط ایران و کشورهای آسیای مرکزی پس از فروپاشی شوروی و چشم انداز آینده، دانشگاه فردوسی مشهد، 4 و 5 آبان 1389.سی دی همایش.صص 282 - 265      مجتبی مقصودی و منیره عرب چکیده:جمهوری های تازه استقلال یافته آسیای مرکزی، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، به دلیل عدم برخورداری از تجربه کافی در زمامداری، تنش های داخلی، نابسامانی های اقتصادی و فقدان هویت فرهنگی مشترک با مشکلات عدیده ای مواجه بودند؛ لذا در پی توسعه انواع جدیدی از روابط در سطح منطقه برآمدند. این در حالی بود که تجزیه و اضمحلال شوروی و پایان نظام دو قطبی فرصت مناسبی را فراهم نمود تا بازیگران منطقه ای و بین المللی برای دستیابی به نقشی مهم و تأثیرگذار در راستای تحقق اهداف خود گام بردارند.  در این بین موقعیت خاص ژئوپلیتیک ایران در منطقه در کنار علقه های کهن و دیرپای فرهنگی، شرایط مساعدی برای ایفای نقش منطقه ای ایران فراهم نمود؛ که البته نه تنها ایران از این فرصت بی نظیر تاریخی  به خوبی بهره برداری نکرد ، بلکه با اتخاذ سیاست های نامناسب فرصت را به دیگر رقبای منطقه ای واگذار نمود. سرنگونی طالبان در افغانستان و بحران داخلی در تاجیکستان از دیگر فرصت هایی بود که ایران با توجه به توانایی ها و قابلیت های فرهنگی خود در منطقه می توانست برای افزایش قدرت نفوذ و تعاملات منطقه ای خود از آن بهره گیری نماید؛ این بار نیز، دستگاه سیاست خارجی با رویکرد حداکثری و ایدئولوژیک، در راستای برپایی نظامی سیاسی بر پایه مدل جمهوری اسلامی گام برداشت که با بی رغبتی داخلی، واکنش قدرت های بزرگ و مقاومت کشورهای منطقه رو به رو شد  و در نهایت کمرنگ شدن نقش ایران را در پی داشت. در میان کشورهای فارسی زبان، با توجه به ظرفیت های بالقوه اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی، ایران می تواند نقش پررنگ و مهمی در همگرایی و وحدت منطقه ای داشته باشد. در این مقاله سعی شده مشخص شود چه الزامات و ضرورت هایی برای بازنگری مناسبات ایران با کشورهای فارسی زبان وجود دارد و ایران چه رویکرد ، مواضع و کارکردهایی را باید در این عرصه در پیش گیرد؟ فرضیه پژوهش این است که با توجه به اشتراکات فرهنگی-   هویتی کشورهای فارسی زبان به ویژه ایران ، افغانستان و تاجیکستان و لزوم همگرایی منطقه ای ، ایران از توانایی ها و قابلیت های لازم برای افزایش قدرت نفوذ و ایفای نقشی کلیدی در منطقه برخوردار است. همچنین در نوشتۀ حاضر، ضمن بررسی جایگاه  همگرایی منطقه ای از دیدگاه سازه انگاری و در راستای تحقق اهداف همگرایی منطقه ای فارسی زبانان، بر ضرورت های توجه و بهره گیری بیشتر ایران  از ظرفیت های عمیق فرهنگی- هویتی( به ویژه عنصر مشترک زبانی ) با تأکید بر بازنگری در مناسبات ایران با حوزه فارسی زبانان پرداخته خواهد شد و نقش ، سهم و مسئولیت کلیدی و تاریخی ایران  مورد بررسی قرار خواهد گرفت. کلید واژه ها : سازه انگاری، سیاست خارجی، ایران، افغانستان، تاجیکستان، فارسی زبانان
  • مجتبی مقصودی