دکتر مجتبی مقصودی

دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


دانشیار رشته علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

طبقه بندی موضوعی
بایگانی
آخرین نظرات

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «جامعه پذیری صلح» ثبت شده است

۰۴
فروردين

صلح ناپذیری در دانش سیاست و نهاد قدرت

نمره مردوی علوم سیاسی

مجتبی مقصودی

 

      در ترمینولوژی رشته های علوم اجتماعی بویژه جامعه شناسی و روانشناسی، اصطلاح جامعه پذیری یا  socialization  مفهومی کلیدی محسوب شده که در باره چیستی، ماهیت و کارکرد آن ادبیات نظری و تحقیقات کاربردی گسترده ای وجود دارد. موضوع مذکور در رشته علوم سیاسی، با ماهیت سیاسی با اصطلاح جامعه پذیری سیاسی Political socialization شاه کلید فهم و توضیح بسیاری از مباحث هست و در حال حاضر به موضوعی پرکاربرد در این رشته بدل گشته و عملا معیار سنجش پذیری برای درک تعلقات، باورها و ایستارهای سیاسی غالب در سطح جامعه است.

 نویسنده این یادداشت مدعی است نهاد قدرت و دانش سیاست در ایران پس از پیروزی انقلاب علیرغم مسئولیت اخلاقی، نهادی، حرفه ای و علمی بیش از آنکه مروج جامعه پذیری صلح در مناسبات انسانی، اجتماعی، محلی، منطقه ای و بین المللی و نیز در سطوح علمی و دانشگاهی باشند، متأثر از فضای سیاسی- ایدئولوژیک در ایران این دوران و نیز به دلیل بن مایه های ذهنی و پایگاه اجتماعی و فرهنگی رهبران نظام جدید خود یک طرف دعوا گردیده؛ بطوری که هم نهاد قدرت و جریانات سیاسی اصلی حاکم و هم نهاد رسمی دانش سیاست که از مجاری شورای انقلاب فرهنگی و وزارت علوم رسمیت می یابند، مروج جامعه پذیری ناصلح گردیده اند و بصور مختلف خشونت آشکار و نهانی را در روح و فکر جامعه ملی و جامعه علمی علوم سیاسی کشور وارد نموده اند که در طول چهار دهه اخیر کم بیش این مسیر پیگیری می شود. این نگرش در ادامه طرح بحث می نماید که بخش قابل توجهی از جامعه پذیری سیاسی پر اعوجاج را سیاستگذاران نظام با ریل گذاری های جهت دار بر روی وضعیت های ناصلح قرار داده اند که در طول این سال ها با هم افزایی های فراوان این جامعه پذیری ناصلح شرایط پایداری یافته و تثبیت شده است. به همین لحاظ خروج از این وضعیت نامساعد به وضعیت های صلح زمانبر و نیازمند سیاستگذاری های جدید در همه عرصه ها و از جمله در نظام آموزشی و رشته علوم سیاسی رسمی کشور است.

 در ادامه نویسنده این یادداشت بر این نکته تأکید دارد که علیرغم چهره ژانوسی سیاست یا دو چهرگی سیاست در وجه جنگ و صلح، دشمنی و دوستی، نابردباری و بردباری؛ از اولین روزهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357 تاکنون، صورتبندی سیاست، چه در وجه نظری و آموزشی به مثابه یک علم و چه در وجه انضمامی و کاربردی در عرصه سیاست ورزی همواره ترسیم گر، بازتاباننده، متولی و کارگزار ناصلح بوده است و از وجه دیگر این چهره ژانوسی یعنی صلح و مدارا و دوستی در دانش سیاست و نهاد قدرت کمتر نشانه ای وجود داشته است و معدود نشانه های کوچک صلح خواهی و مداراجویی نیز به تیر جفا و تهمت به زیر کشیده شده است و طراحان آن جاده صاف کن های خوش خیال ساده لوح و یا مغرضین در خدمت بیگانگان شناخته شدند.

جهت مطالعه متن کامل مقاله رجوع کنید به:

مجتبی مقصودی، نوروز 1401، صلح ناپذیری در دانش سیاست و نهاد قدرت(نمره مردودی علوم سیاسی)، سیاست نامه، سال ششم، شماره 21، صص 45-48.

  • مجتبی مقصودی
۲۱
آبان

تقلای جامعه پذیری صلح در دوگانه ی نهاد آموزش رسمی و فضای مجازی

مجتبی مقصودی رییس هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات صلح ایران

 

در همایش

"عمومی سازی علم در عصر فناوری جدید اطلاعاتی و ارتباطی"،

 دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، 19 آبان 1395  

چکیده

 اگر بپذیریم که عصر جامعه پذیری های سیاسی مهندسی شده ی خطی، دستوری و تک سویه به سرآمده است و چنانچه جامعه پذیری سیاسی را نیز، روندی بدانیم که فرد در آن، با وظایف، حقوق و نقش های سیاسی خود در جامعه آشنا می شود؛ در وضعیت کنونی  ایران، جامعه پذیری سیاسی در جامعه ، به ویژه برای نسل جوان دچار از جا در رفتگی و بدآموزی شده است.

مشخصا، و علیرغم همه ی تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فنی، بخشی از مسئولیت عمده جامعه پذیری سیاسی متوجه نهادهای رسمی اعم از حاکمیتی و حکومتی است؛ به علاوه مهمترین کارویژه نهادهای اجتماعی و به ویژه نهادهایی از نوع رسمی، ایجاد و گسترش جامعه پذیری همبستگی، وفاق، همدلی و مصالحه سیاسی و اجتماعی می باشد؛ با چنین مقدماتی؛ برخی از نهادهای رسمی به لحاظ کارکردی روندی معکوس را طی می نمایند و با غیریت سازی مداوم، تولید ادبیات پرخاشگرایانه و با دامن زدن به تنفر و خشونت زمینه های مدارا، تساهل و مصالحه را به حاشیه می رانند.

با چنین وصفی از بدکارکردی و ناکارکردی برخی از کارگزاران و عوامل سنتی جامعه پذیری و در مقابل بروز مقاومت اجتماعی و به ویژه از سوی نسل جوان؛ در مقابل جامعه پذیری های رسمی؛ بازیگران و کارگزاران ناشناخته ای به این عرصه وارد شده اند و روش ها و شیوه های جامعه پذیری سیاسی تغییر یافته است و در این عرصه شبکه های اجتماعی و فضای مجازی جایگاه برجسته ای یافته اند و خود تبدیل به کنشگران عرصه جامعه پذیری سیاسی شده اند. در چنین آوردگاه و هنگامه ای، بخش قابل توجه و غیر قابل انتظاری از شبکه های اجتماعی در فضای مجازی به عنوان نهادهای غیررسمی جامعه پذیری سیاسی(جدای از برخی واگرایی ها)، تلاش و تقلایی بیش از نهادهای رسمی اجتماعی برای حفظ همبستگی، کاهش تنش ها و صلح را آغاز نموده و پیگیرند. در فضای بحث و نظرها، گفتگوها و تعاملات بین اعضاء در فضای مجازی و در قالب آموزش پنهان ، بخش زیادی از افراطی گری ها تبدیل به تحمل، تساهل، میانه روی، بردباری و مدارا شده است. در این زمینه بررسی های کیفی از حدود 100 گروه تلگرامی نشان می دهد که شبکه های اجتماعی به ویژه در این بررسی از دو طرف محور مختصات به میانه سوق پیدا نموده و خود، میانه روی و گسترش وفاق و مصالحه و ارزش های صلح  را تولید و بازتولید نموده اند.

 

کلید واژه ها: جامعه پذیری صلح، نهاد آموزش، فضای مجازی، گروه تلگرامی، شبکه های اجتماعی، آموزش پنهان

  • مجتبی مقصودی