تبلیغات مقصودی: تنها راه نجات خاورمیانه گفتگو، تعامل و شکل گیری اعتدال با محوریت ایران، ترکیه و عربستان است
سعید جعفری
بحث را با موانع شکل گیری مفهوم و اندیشه صلح در منطقه خاورمیانه آغاز کنیم. ما عموما از جنگ به معنای خشونت آمیزش زیاد می شنویم و مفاهیم و اندیشه های جنگ شناسی بیش از صلح شناسی مورد عنایت قرار می گیرد و مبنای عملی اش هم دیده می شود. ولی تلاش ها در جهت تبیین و تسری صلح در منطقه کمتر دیده می شود. ریشه یابی و ریشه شناسی این بحران به کجا باز می گردد؟ به روحیات مردم منطقه مربوط است، کم کاری نخبگان را باید مسئول بدانیم یا عوامل دیگری مورد توجه است؟
در منطقه خاورمیانه ما با دو دسته نیروها مواجه هستیم. اگر بخواهیم سنجشی میان این نیروها داشته باشیم به نظر می رسد به دلایل متعددی وزن نیروهای صلح طلب و مصالحه جو تضعیف شده و جایگاه و پایگاهشان را از دست داده باشند. یک دلیل تضعیف وضعیت و جایگاه طبقات متوسط اجتماعی و اقتصادی به دلیل تحولات اخیر باشد که در نتیجه توان این نیروها رو به تنزل گذاشته است.
نکته کلیدی این صلح خواهی با تجربیات قبلی در این است که مطالبه ی جدید غیر سیاسی است؛ بدین لحاظ، صلح فی النفسه در حال تبدیل شدن به یک مفهوم ارزشی است. مشخصا در این سال ها جایگاه و پایگاه اقتصادی طبقه متوسط مطالبه گر در اکثر این کشورها تضعیف شده است. دومین عامل هم این است که اگر در گذشته نوعی فضای رقابتی میان شرق و غرب وجود داشت و روشنفکران با مددجویی از این رقابت به تبیین نظرات خود و یارگیری می پرداختند و قدرت مانور داشتند، با تغییر فضا و یکدست شدن فضا به نفع سرمایه داری لیبرال، مواضع نیروهای فرهنگی و روشنفکری صلح طلب تضعیف شده است. تجربه دیگری هم که حاصل آمد تجربه سیاست خیابانی است. یعنی فهم سیاسی، سیاست در جایگاه آرمانی و مدینه فاضله تا اندازه ای رنگ باخت. بخش هایی که تولید کننده اندیشه و ایده و عمل بودند و نهایت آن ایده های روشنفکری بودند به دولت هایی انجامید که خیلی مطلوب نظر جامعه روشنفکری نبود و در نتیجه سرخورده از آن نگاه آرمانی از دولت های سوسیالیستی در سطح منطقه گرفته تا دولت های ناسیونالیستی عربی و حتی برخی از دولت های اسلامگرا در کل جامعه مشاهده شد و موجبات سرخوردگی جریان های آوانگارد جامعه گردید.
به نظر می رسد نیروهایی که با آگاهی و فهم درست می توانستند پیش قراول اندیشه و پرچم صلح شوند به دلایلی چون تجربه تاریخی، ناتوانی در برآورده ساختن نگاه و ایده های آرمانی در استقرار دولت های دموکراتیک به حاشیه رانده شدند. نقش نظام های اقتدارگرا و ایدئولوژی های اقتدارگرا و حامیان آنها افزایش پیدا کرد. در واقع در پی استقرار و روی کار آمدن دولت های اقتدارگرای ایدئولوژیک شاهد رادیکالیزه شدن کل فضای منطقه هستیم. یعنی با هویت سازی های افراطی و ایدئولوژیک عملا جوامع آنتاگونیستی و تضادها ترمیم ناپذیر و آشتی ناپذیر شد.
ادامه مطلب
درج شده در تاریخ یکشنبه 25 بهمن 1394
طبقه بندی: نقد، نظر و بررسی، گفتگو و هم اندیشی، اخبار،
برچسب ها: خاورمیانه، صلح، اعتدال، گفتگو، تساهل، مدارا و خشونت پرهیزی، کمپین صلح خواهی،
در جهان از هر 5 نماینده پارلمان، یک نفر زن است/ تأکید سازمان ملل بر حضور 30 درصدی زنان در پارلمان‌ها
او در خصوص تاریخچه حضور زنان ایرانی در مجلس، بیان داشت: اولین انتخابات در ایران در سال 1285 برگزار شد که در این انتخابات، زنان به همراه ورشکستگان و محجورین از حق رأی و انتخاب‌شدن محروم شدند. در سال 1341 برای اولین‌بار به زنان حق رأی داده شد و در سال بعد 6 زن وارد بیست‌ویکمین دوره مجلس شدند. این تعداد در دوره‌های بعد افزایش یافت؛ به‌طوری‌که در آخرین دوره مجلس شورای ملی، 20 نماینده زن در مجلس حضور داشتند.
از ابتدای تشکیل مجلس شورای اسلامی تاکنون 78 زن وارد مجلس شده‌اند
حاجی‌پور خاطرنشان کرد: پس از انقلاب، مجلس شورای اسلامی تشکیل شد، اما شاهد کاهش حضور زنان نماینده بودیم. به‌طوری‌که در 3 دوره اول مجلس، 4 زن نماینده داشتیم، که این نسبت در مجلس چهارم تا ششم افزایش یافت و بعد از آن دوباره کاهش پیدا کرد. اکنون در مجلس نهم، 9 زن نماینده مجلس هستند که 3.1 درصد از نمایندگان را تشکیل می‌دهند. این در حالی است که پارلمان یک کشور باید آیینه تمام‌نمای جمعیت آن کشور باشد. طبق آمار، از ابتدای تشکیل مجلس شورای اسلامی تاکنون، کلاً 78 زن به مجلس شورای اسلامی وارد شده‌اند؛ درحالی‌که این عدد برای مردان 2525 نفر است.
دلایل کم‌بودن تعداد نمایندگان زن
او در رابطه با عوامل کم‌بودن تعداد نمایندگان زن اظهار داشت: یکی از دلایل، کم‌بودن تعداد داوطلبان زن است. هر وقت تعداد داوطلبان زن افزایش یافته، به همان نسبت تعداد نمایندگان نیز افزایش یافته است. دلیل دوم کم‌بودن تعداد نمایندگان زن این است که زنان از عملکرد نمایندگان زن رضایت ندارند و همین مسئله باعث میشود به زنان رأی ندهند؛ شاید چون زنان سابقه مدیریتی چندانی ندارند و برای مردم شناخته‌شده نیستند. دلیل دیگر، به تفکرات سنتی برمی‌گردد که جایگاه زن را در منزل می‌بیند، نه در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی. از سوی دیگر، زنان هم در اثبات توانمندی‌های خودشان کم‌کاری کرده‌اند و هنوز مردان نتوانسته‌اند به توانمندی زنان اعتماد کنند. همچنین، زنان در منابع قدرت و منابع مالی مناسب در تبلیغات انتخابات برای شناخته‌شدن برخوردار نیستند. احزاب هم در لیست‌های خود، تعداد و جای مناسبی برای زنان در نظر نمی‌گیرند.
تاکنون فقط از 14 استان زنان وارد مجلس شده‌اند
حاجی‌پور خاطرنشان کرد: میزان تحصیلات نمایندگان زن از اولین دوره مجلس تاکنون از ششم ابتدایی تا دکترای تخصصی بوده، اما در سال‌های اخیر میزان تحصیلات آنها افزایش پیدا کرده است. بیشتر زنانی هم که به مجلس راه یافتند، از حوزه انتخابیه تهران بودند. تاکنون فقط از 14 استان زنان وارد مجلس شده‌اند.
چرایی لزوم افزایش تعداد زنان در پارلمان
او در خصوص چرایی لزوم افزایش تعداد زنان در پارلمان بیان داشت: از نظر منطق، تعداد و ماورای تعداد، این حضور ضرورت دارد. یکی از مسایلی که از نظر منطقی حضور زنان در پارلمان را ضروری می‌کند، مسئله عدالت است. نیمی از جمعیت کشور زنان هستند و اگر پارلمان قرار است آیینه کشور باشد، باید نیمی از جمعیت پارلمان زن باشند. از سوی دیگر، تجربه و نگاه زنان به مسایل مختلف با مردان متفاوت است و باید در تدوین قوانین این مسئله در نظر گرفته شود. نکته دیگر بحث نمادین است که وقتی زنان به مجلس راه یابند، الگوی فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی سایر زنان می‌شوند.
حاجی‌پور در ادامه گفت: دلیل دیگر ضرورت افزایش تعداد زنان در پارلمان، به مسئله «تعداد» برمی‌گردد. وقتی تعداد یک گروه کم است، صدایی از آنها شنیده نمی‌شود. در واقع، آنها حضور دارند، اما ندارند. اگر تعداد آنها افزایش یابد، باعث افزایش فعالیت و شنیده‌شدن صدای آنها میشود. مسئله دیگر، «ماورای تعداد» است. به این معنا که در نمایندگی توصیفی، یک نماینده، نماینده یک گروه دارای ویژگی مشترک مثل نژاد، سن، مذهب و... است. در این حالت، تعداد نماینده‌ها مهم است و فکر اینکه نمایندگان مرد در نمایندگی حقیقی می‌توانند نمایندگی زنان را برعهده گیرند، منتفی میشود.
موانع بازدارنده مشارکت برابر زنان
او در رابطه با موانع بازدارنده مشارکت برابر زنان خاطرنشان کرد: یکی از دلایل، این است که احزاب سیاسی، زنان را در لایه‌های اولیه تصمیم‌گیری راه نمی‌دهند. احزاب هنوز از زنان به اندازه مردان حمایت نمی‌کنند. مسئله بعد، به عوامل اجتماعی و فرهنگی برمی‌گردد. درک رایج این است که زنان بهتر است به مسئولیت‌های سنتی خود بپردازند. از سوی دیگر، داوطلبان زن با این دیدگاه مواجه می‌شوند که کار نمایندگی بسیار سخت است و این کار فقط از عهده یک مرد ساخته است. همچنین، زنان به دلیل حاکمیت جامعه مردسالار، به خودباوری نرسیده‌اند. رسانه‌ها نیز بیشتر به دنبال اخبار داوطلبان و نمایندگان مرد هستند.
حاجی‌پور افزود: مانع دیگری که در مقابل مشارکت برابر زنان قرار دارد عوامل اقتصادی است. زنان با مسئولیت خانواده و کار اجتماعی مواجه هستند. سیاست هم یک کار تمام‌وقت است و امکان دارد این تصور ایجاد شود که یک زن ممکن است از پس مسئولیت‌های چندگانه برنیاید؛ درحالی‌که این مسایل برای مردان هم وجود دارد. مسئله دیگر این است که مبارزات انتخاباتی نیاز به سرمایه کلانی دارند و زنان عموماً از این سرمایه بی‌بهره هستند.
مکانیسم‌های افزایش حضور زنان در مجلس
او با اشاره به مکانیسم‌های افزایش حضور زنان در مجلس گفت: اقداماتی مانند تأمین فرصت‌های برابر مالی و رسانه‌ای برای زنان و مردان، فعالیت احزاب برای توانمندسازی زنان، ایجاد شاخه‌های زنان در احزاب که با منابع کافی تجهیز شوند، حمایت مالی از زنان، تغییرات ساختاری طولانی‌مدت و استفاده از یک مکانیسم نهادی مثل سیاست سهمیه‌بندی که در کوتاه‌مدت پاسخ‌گو باشد، می‌تواند زمینه را برای افزایش حضور زنان در مجلس فراهم کند.
افزایش حضور زنان در عرصه‌های سیاسی با دستورالعمل‌های پرشتاب محقق نمی‌شود
به گزارش مهرخانه، در ادامه این پنل، آذر منصوری مقاله خود را با عنوان «زنان، اعتدال، سیاست‌ورزی و مشارکت در عرصه‌های مدیریتی» ارایه داد. او با اشاره به اینکه اعتدال یک رویکرد و روش است، بیان داشت: چالش حضور زنان در سیاست و مدیریت برگرفته از پیشینه تاریخی و فرهنگی است و نمی‌توان انتظار داشت این مسئله با دستورالعمل و نسخه پرشتاب حل شود. در قدم اول باید ببینیم امروز واقعیت و جایگاه زنان ایران چیست تا به یک شناخت نسبی از این جایگاه دست پیدا کنیم.
طی 9 سال گذشته شاخص مشارکت سیاسی زنان ایران سیر نزولی داشته است
او افزود: گزارش مجمع جهانی اقتصاد از جایگاه زنان ایران طی سال‌های 2066 تا 2015 نشان می‌دهد که شاخص مشارکت سیاسی زنان در این سال‌ها سیر نزولی داشته است. در این گزارش رتبه ایران از بین 145 کشور جهان 141 است و در شاخص مشارکت سیاسی رتبه ایران 137 است. ما در شاخص آموزش و سلامت و بهداشت رشد داشتیم، اما در مقایسه با کشورهای دیگر عقب ماندیم که بیانگر شکاف جنسیتی رو به افزایش در کشور ماست.
این فعال حوزه زنان خاطرنشان کرد: امام (ره) به‌عنوان رهبر این انقلاب گفتند زنان باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت کنند. ایشان نگاهی متحولانه به حوزه زنان داشتند، اما حضور زنان در مقدرات اساسی مملکت در خوش‌بینانه‌ترین حالت از 4 درصد در پارلمان افزایش نیافته و در بسیاری از نهادهای سیاسی کشور زنان غایب هستند.
برنامه‌های توسعه نگاه جنسیتی ندارند
منصوری با اشاره به جایگاه زنان در برنامه‌های توسعه گفت: 5 برنامه توسعه نوشته شده و بخش‌هایی از آنها به زنان اختصاص پیدا کرده است، اما این سهم برگرفته از رویکرد امام (ره) نبوده وگرنه جایگاه زنان فربه‌تر می‌شد تا جایگاه آنها در ساختار حقوقی کشور دیده شود. در این برنامه‌ها به مسئله زنان توجه شده است، اما اساساً این برنامه‌ها غیر از برنامه چهارم توسعه که به راهبرد جریان‌سازی مشارکت زنان توجه کرده، نگاه جنسیتی ندارند. یکی از مشکلات برنامه‌های توسعه این است که برای جریان‌سازی این برنامه‌ها، جایگاهی در دولت نداریم. ساختار معاونت امور زنان و خانواده هم به قدری محدود است که نمی‌تواند برنامه را جریان‌سازی کند. این برنامه‌ها بیشتر در حد اسناد مکتوب است تا اینکه جنبه اجرایی داشته باشد.
دیدگاه‌هایی که نسبت به مشارکت سیاسی زنان وجود دارد
او با بیان اینکه سه دیدگاه نسبت به مشارکت سیاسی زنان وجود دارد، اظهار داشت: دیدگاه اول معتقد است زن چه ربطی به سیاست و مدیریت دارد و باید محدود به خانواده باشد. این دیدگاه برگرفته از دیدگاه طالبانیسم است؛ درحالی‌که وقتی مبانی اعتقادی را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم در جاهایی که قرآن به مسئولیت‌های انسانی اشاره می‌کند، تفاوتی بین مرد و زن قایل نیست. دیدگاه دوم معتقد است قانون انتخابات ایران تبعیضی بین زن و مرد قایل نشده و می‌گوید زنان باید از نقطه‌ای در مدیریت‌های میانی شروع کنند تا به مدیریت کلان برسند، اما ساختاری برای این مسئله پیش‌بینی نمی‌کند و می‌گوید این اتفاق باید به‌خودی‌خود رخ دهد. دیدگاه سوم ضمن پذیرش حضور زنان در سیاست، پذیرفته که مشارکت سیاسی زنان امری نیست که خودبه‌خود اتفاق بیفتد و توسعه بدون حضور زنان ممکن نیست. این دیدگاه، استراتژی جریان‌سازی فرصت‌های برابر تهیه کرده مثل سهمیه‌بندی یا احزاب که از ظرفیت خود برای افزایش مشارکت سیاسی زنان استفاده کنند. ما باید از تجربه موفق کشورهای دیگر برای ترمیم شکاف جنسیتی و افزایش مشارکت سیاسی زنان استفاده کنیم.
به گزارش مهرخانه، سخنران بعدی این پنل، فریبا نوروزی بود که مقاله مشترک خود با دکتر محمود زمانی تحت عنوان «ارتقاء زنان در عرصه‌های مدیریتی، اعتدال و توسعه» را ارایه کرد. او در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه توجه به جایگاه زنان در برنامه‌های توسعه اهمیت کلیدی دارد، بیان داشت: با برابری زن و مرد و قدرت‌دادن به زنان، توسعه محقق میشود. همچنین، برنامه‌ها وقتی نتیجه‌بخش هستند که اعتدال رعایت شود. این در حالی است که وضعیت حضور زنان در جایگاه‌های مدیریتی، هنوز نامتعادل است و در زمینه دسترسی زنان به پست‌های مدیریتی، پیشرفتی دیده نمی‌شود.
تنها 9 زن در رأس حکومت‌های دنیا قرار دارند
نوروزی افزود: نقش زنان در خانواده برجسته است و دستیابی به اعتدال با در نظر گرفتن تعالیم اسلامی میسر است. با این حال، موانعی وجود دارند که مانع از دسترسی زنان به پست‌های مدیریتی و ناموفق‌بودن آنها در این پست‌ها می‌شوند. براساس آمار بانک جهانی، تا سال 2014 تنها 9 زن در رأس حکومت‌ها و 15 زن در رأس دولت‌های دنیا بودند. 21 درصد از کرسی‌های پارلمان‌های دنیا نیز در دست زنان است.
او خاطرنشان کرد: در کشور ما از سال 84 تا سال 90 تعداد مدیران زن از 69 هزار نفر به 43 هزار نفر کاهش پیدا کرد. در سال 92 نیز در عرصه‌های مدیریتی زنان فقط به میزان 5 درصد تصمیم‌گیرنده بودند. در این چالش‌ها، مسایلی مانند موانع قانونی، رقابت اجباری، برعهده‌داشتن نقش مادری و... اثرگذار هستند. در نگاه امام خمینی (ره) زن دارای مقام قرآنی و مبدأ همه سعادت‌هاست و باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت کند. همچنین، زنان و مردان باید به همراه هم در ساختن جامعه شرکت داشته باشند.
نوروزی با اشاره به نظریاتی که به تشریح نگاه جنسیتی می‌پردازند، اظهار داشت: نظریه سقف شیشه‌ای به کلیشه‌های جنسیتی اشاره دارد و ویژگی‌های عاطفی زنان در سازمان‌ها را بررسی می‌کند. این نظریه می‌گوید زنان به دلیل جنسیت خود از صعود به مراتب بالا بازمی‌مانند. نظریه تقسیم‌کار جنسیتی نیز معتقد است زنان فقط در مشاغلی مانند پرستاری و معلمی فعالیت می‌کنند. نظریه نابرابری جنسیتی نیز می‌گوید جنبه‌های نابرابری مثل جنسیت، سن، نژاد، مذهب و... بر توزیع فرصت‌ها اثرگذار است و زنان دسترسی کمتری به منابع اجتماعی و سیاسی دارند.
جایگاه زنان در اسناد فراملی و اسناد ملی
او در خصوص جایگاه زنان در اسناد فراملی و اسناد ملی عنوان داشت: در اسناد فراملی مثل منشور سازمان ملل تشویق به احترام به حقوق بشر و تساوی زن و مرد شده است. کنفرانس نایروبی نیز بر برابری و مشارکت و تصمیم‌گیری زنان و مردان تأکید دارد. یکی دیگر از این اسناد، اجلاس ویژه مجمع عمومی سازمان ملل در ژوئن سال 2000 است که در این سند به موانعی مانند درآمد پایین زنان، شکاف جنسیتی در دستمزدها، محقق نشدن دستمزد یکسان و... اشاره شده است.
نوروزی در خصوص اسناد ملی گفت: در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اشاره شده خانواده رکن اساسی جامعه است. اصل 3 این قانون دولت را موظف به حفظ حقوق همه‌جانبه افراد و تساوی افراد در برابر قانون کرده است. همچنین به لزوم رفع تبعیض‌های ناروا و فراهم‌کردن امکانات برابر برای زن و مرد اشاره شده است. آسان‌کردن تشکیل خانواده و تنظیم روابط خانوادگی بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی نیز از دیگر موارد مورد اشاره در قانون اساسی است.
در برنامه ششم اتفاق خاصی برای زنان نیفتاده است
او در رابطه با برنامه‌های توسعه بیان داشت: در برنامه توسعه اول و دوم توجهی به زنان نشده بود و فقط سیاست‌های کاهش رشد جمعیت و حق تعلیم دختران مدنظر قرار گرفته بود. در برنامه سوم ماده 158 به حقوق زنان پرداخته و اختصاص 25 درصد از بودجه‌های جاری دستگاه‌های اجرایی برای حوزه زنان را لحاظ کرده است. در برنامه چهارم موادی مانند مواد 97، 106 و 111 به مشارکت زنان پرداخته‌اند. در برنامه چهارم نیز موادی مانند 230، 227، 196 و... به موضوع زنان پرداخته‌اند. در برنامه ششم هم تا جایی که من دیده‌ام، اتفاق خاصی برای زنان نیفتاده است.
همیشه تهران بیشترین نماینده زن را در مجلس داشته است
نوروزی با بیان اینکه ایران وضعیت خوبی در تصدی پست‌های مدیریتی توسط زنان ندارد، خاطرنشان کرد: هرچند در ایران زنان تحصیلات خوبی دارند، اما جایگاه مدیریتی آنها مناسب نیست. در شوراهای اسلامی شهر و روستا داوطلبان زن در دوره‌های دوم و سوم بیشترین شرکت را داشته‌اند و تهران نیز دارای بیشتری شرکت‌کننده زن است. در خصوص مجلس شورای اسلامی در مجلس پنجم تعداد زنان بیشتر از سایر دوره‌ها بوده و همیشه هم تهران بیشترین نماینده زن را داشته است. برخی از شهرهای بزرگ هم هیچ‌گاه نماینده زن نداشته‌اند.
کمیسیون زنان در کمیسیون فرهنگی ادغام شد
او افزود: تا مجلس پنجم هیچ نماینده زنی در هیئت رییسه وجود نداشت، اما سهیلا جلودارزاده در مجلس ششم منشی هیئت رییسه شد. زنان مجلس در کمیسیون‌های بهداشت، آموزش و فرهنگی بیشترین حضور و در کمیسیون‌هایی مانند اقتصاد و عمران کمترین حضور را داشتند. از مجلس اول تا پنجم، مباحث مربوط به زنان در کمیسیون‌های مختلف مطرح می‌شد، اما در مجلس پنجم، کمیسیون زنان، جوانان و خانواده به سایر کمیسیون‌ها افزوده شد. البته، این کمیسیون در همین مجلس حذف و سپس در کمیسیون فرهنگی ادغام شد. فراکسیون زنان در مجلس ششم تشکیل شد و در ادوار بعد هم ادامه پیدا کرد. در مجالس ششم، هفتم و هشتم تمام زنان نماینده عضو این فراکسیون بودند، اما در مجلس نهم، فاطمه آلیا و زهره طبیب‌زاده عضو این فراکسیون نشدند.
اقداماتی که باید برای افزایش مشارکت سیاسی زنان انجام شود
نوروزی در پایان پیشنهادات خود را برای افزایش مشارکت سیاسی زنان مطرح کرد و عنوان داشت: برنامه ششم توسعه باید به نحو مشخص به وضعیت زنان بپردازد و شاخص‌های سلامت، آموزش، توانمندسازی اقتصادی زنان و تأمین اجتماعی در این برنامه در نظر گرفته شوند. همچنین، باید بخش حقوقی خاصی برای زنان پیش‌بینی شود. مسئله دیگر، ضرورت برطرف‌کردن خلأ پژوهش است. از سوی دیگر، نقیصه‌های آماری جهت ارزیابی وضعیت موجود وجود دارد که باید برطرف شود. موضوع بعدی، ضرورت دسترسی عادلانه به منابع و فرصت‌هاست. پیگیری تغییر ساعت کار زنان در ادارات، تخصیص اعتبار لازم برای اجرای قانون افزایش مرخصی زایمان، منع تبعیض جنسیتی در استخدام دستگاه‌های دولتی، اجماع‌نظر در خصوص مسایل زنان و ایجاد بانک جامع اطلاعاتی زنان نخبه و مدیر، از دیگر اقداماتی است که باید انجام شود.
درج شده در تاریخ چهارشنبه 21 بهمن 1394
طبقه بندی: نقد، نظر و بررسی، گفتگو و هم اندیشی، اخبار،
برچسب ها: همایش زنان، اعتدال و توسعه، مجلس شورا، عدالت جنسیتی، مشارکت سیاسی زنان، نگاه جنسیتی، سیاست سهمیه بندی،
افتتاح دفتر انجمن مطالعات صلح ایران
عصر چهارشنبه
30 دیماه 1394 اولین دفتر انجمن مطالعات صلح ایران با حضور اعضاء و بازرس هیات
مدیره انجمن در خیابان خیابان فرصت شیرازی افتتاح شد.
با بازگشایی دفتر شماره یک انجمن مطالعات صلح ایران انتظار می رود فعالیت های انجمن وارد مرحله جدیدی شود.
درج شده در تاریخ پنجشنبه 1 بهمن 1394
طبقه بندی: اخبار،
برچسب ها: انجمن مطالعات صلح ایران، افتتاح دفتر،
تهران- ایرنا- نهمین همایش سالیانه انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی با موضوع «سیاست و شهر» چهارشنبه دوم دی 1394خورشیدی در خانه اندیشمندان علوم انسانی در تهران برگزار شد.
درج شده در تاریخ چهارشنبه 9 دی 1394
طبقه بندی: گفتگو و هم اندیشی، نقد، نظر و بررسی، اخبار، عمومی،
برچسب ها: سیاست و شهر، انجمن علوم سیاسی ایران، شهرداری، مسکن اجتماعی،
نهمین همایش سالانه انجمن علوم سیاسی ایران با موضوع
سیاست و شهر
در روز چهارشنبه دوم دی ماه 1394برگزاری می شود
در این همایش
مقالاتی مانند
شهر و پارادیپلماسی
شهر در آیینه ادبیات سیاسی و روشنفکری ایران معاصر
از فردیت شهری تا سوژگی سیاسی
گفتگوی میان شهروندی؛ مجرای تحقق سیاست شهری
قدرت مشرف بر شهر
سویه های پروبلماتیک بدن در زیست جهان جوان ایرانی
زندگی شهری طرد شدگان؛ مورد کولی ها و تخریب خاک سفید
تاثیر شهر هوشمند در رقابت سالم سیاسی و شکل گیری دولت دانا
شهری شدن رانت در ایران
و ....
ارائه می شود.
با حضور 36 سخنران از اساتید و پژوهشگران دانشگاه های مختلف از جمله:
علامه طباطبایی، شهید بهشتی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، تربیت مدرس، مازندران، شاهد، خوارزمی، دانشگاه تبریز، دانشکده روابط بین الملل، دانشگاه پیام نور ....
و
شهردار تهران
رئیس دانشگاه علامه طباطبایی
رئیس انجمن مطالعات صلح ایران
رئیس انجمن علوم سیاسی ایران
رئیس کمیسیون انجمنهای علمی ایران
رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه
نماینده سازمان ملل در ایران
زمان: چهارشنبه 2 دی ماه 1394 ساعت8/30 الی 17
مکان : خیابان استاد نجات اللهی، نبش خیابان ورشو، خانه اندیشمندان علوم انسانی
درج شده در تاریخ سه شنبه 1 دی 1394
طبقه بندی: مقالات، گفتگو و هم اندیشی، اخبار، عمومی،
برچسب ها: سیاست و شهر، محمد باقر قالیباف، پارادیپلماسی، شهروندی، دولت محلی، جامعه مدنی، جنبش های اجتماعی،
اولین همایش بین المللی ضرورت گفتگو در علوم انسانی: مطالعات میان رشته ای در دانشگاه خوارزمی در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه 25 و 26 آذر ماه برگزار شد. دبیرعلمی این همایش خانم دکتر فاطمه جواهری و انجمن های علوم سیاسی و مطالعات صلح ایران در زمره حامیان همایش بوده اند. از جمله سخنرانان صبح روز دوم بنده بودم که با هم چکیده مقاله مندرج در صفحات 183 تا 186 چکیده مقالات همایش را مطالعه می نماییم.
نهاد سازی انجمنی؛ از گفتگوی درون رشته ای تا
گفتگوی میان رشته ای
(بررسی تجربه دو انجمن علمی)
دکتر مجتبی مقصودی*
تخصصی شدن علوم در سده های اخیر موجبات پیشرفت و
توسعه دانش بشری را فراهم آورده و به تک ساحتی شدن، جزیی نگری و ابزارگرایی علوم کمک
رسانده است. در ایران نیز از دو دهه قبل به ویژه از دوران اصلاحات موج تاسیس
نهادهای علمی و انجمنی موجبات شکل گیری ده ها انجمن تخصصی را فراهم ساخته و این
روند تاسیسی عملا به شکل گیری هویت های متکثر، خرد، تخصصی و منسجم علمی کمک کرده
است. ادامه شتابان و گاه رقابتی این رویکرد منجر به ظهور و بروز ده ها انجمن از دل
برخی رشته های مادر نظیر؛ مدیریت، جامعه شناسی، روانشناسی، جغرافیا و علوم سیاسی شد.
این فرایند ضمن تاثیرات مثبت، برخی آسیب ها نظیر "کاهش نقش مرجعیت
نهادی" را نیز بدنبال داشته است.
از رشته مدیریت؛ انجمن های مدیریت ایران، علوم
مدیریت ایران، مشاوران مدیریت ایران، مدیریت دولتی ایران، مدیریت آموزشی، مدیریت
راهبردی، مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، مدیریت فناوری، مدیریت اطلاعات ایران و مدیریت
پروژه؛ از حوزه علوم اجتماعی؛ انجمن های جامعه شناسی ایران، جامعه شناسی سیاسی،
جامعه شناسی آموزش و پرورش، انسان شناسی، جمعیت شناسی ایران؛ از رشته جغرافیا،
انجمن های جغرافیایی ایران، ایرانی جغرافیا و برنامه ریزی شهری، علمی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران، ایرانی
ژئومورفولوژی و ژئوپلیتیک؛ از رشته روانشناسی؛ انجمن های روانشناسی ایران، ایرانی روان
شناسی، روانشناسی بالینی ایران، روانشناسی خانواده ایران، روان شناسی بالینی کودک و
نوجوان ایران، روان شناسی اسلامی، روانشناسی اجتماعی و علمی روان شناسی تربیتی ایران
و از رشته علوم سیاسی؛ انجمن های علوم سیاسی، روابط بین الملل، مطالعات منطقه ای،
مطالعات جهان، جامعه شناسی سیاسی ظهور و بروز یافته اند.
این مقاله ضمن بررسی فرایند تخصصی شدن علوم و
رشته های دانشگاهی و تجلی آن در شکل گیری طیف مختلف و متنوعی از انجمن ها و با
اشاره به عملکردهای مثبت هر یک از این انجمن ها به لحاظ؛ توانمند سازی، ظرفیت
سازی، کادرسازی، گسترش ارتباطات و گفتگوهای درون رشته ای؛ ظرفیت ها و نیازهای
مغفول و کمتر توجه شده میان رشته ای را برای گسترش جامعیت نگری، فهم عمیق و چند
بعدی مسایل و مشکلات مورد طرح و کنکاش قرار می دهد.
این پژوهش ضمن انتخاب روش شناسی کیفی، این
نکته را طرح می نماید که با توجه به مشکلات گسترده و مسایل خرد و کلان محلی، ملی،
منطقه ای و بین المللی که هیچ یک از نهادهای انجمنی به تنهایی قادر به توصیف، تبیین،
پیش بینی و آینده پژوهی و ارائه راهبرد نیستند؛ انجمن های علمی را به گفتگو و هم
افزایی دانشی، روشی، بینشی، محتوایی و تجربی واداشته است.
این پژوهش مدعی است که انجمن های علمی از
زمان تاسیس تا کنون چند مرحله را پشت سرگذرانده اند: انجمن ها در گام اول تلاش
نموده اند تا با تکیه بر همه ظرفیت های درون رشته ای هویت یگانه و منحصر بفرد خود
را اثبات و توانایی همه جانبه خود را به معرض نمایش بگذارند. اگر وجه غالب گام اول
را "هویت یابی علمی- انجمنی" بدون گفتگوی درونی و انتقادی ارزیابی کنیم،
در گام دوم انجمن ها با پختگی و درایت در فضای گفتگویی و گفتگوی انتقادی به نقد
عملکرد و ارزیابی روشی، دانشی، نظری، محتوایی و بینشی خود پرداختند. ضعف ها و
محدودیت های خود را در توصیف، تبیین، آینده پژوهی و هدایت گری دریافتند و به فهمی واقعی
از ماهیت و جوهره و ناتوانی های خویش رسیدند. در گام سوم انجمن ها با درک نیاز به
دیگر رشته های علمی ضمن توجه به عنصر "شناسایی" با ملحوظ داشتن "احترام دیگر رشته
ها" گفتگوی بین رشته ای را با هدف هم افزایی دانشی، نظری، روشی، توصیفی، تحلیلی
و تبینی آغاز نمودند. این مقاله با ملحوظ داشتن گام های سه گانه و فرایند تاسیسی،
هویت یابی، تثبیتی و هویتی، وضعیت دو انجمن علوم سیاسی ایران و مطالعات صلح ایران
را مورد طرح و بررسی قرار خواهد داد.
کلید واژه ها: نهاد سازی، گفتگوی میان رشته ای، گفتگوی درون رشته ای،
انجمن مطالعات صلح ایران، انجمن علوم سیاسی ایران
·
دانشیار گروه
علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکزی و رییس هیئت مدیره انجمن
مطالعات صلح ایران
درج شده در تاریخ جمعه 27 آذر 1394
طبقه بندی: مقالات، گفتگو و هم اندیشی، اخبار،
برچسب ها: اولین همایش بین المللی ضرورت گفتگو در علوم انسانی، نهاد سازی، گفتگوی میان رشته ای، گفتگوی درون رشته ای، انجمن مطالعات صلح ایران،
گزارش کامل جماران از همایش ملی «گذار از علوم سیاسی غربی به علوم سیاسی اسلامی»؛
سردار نقدی: دانشجویان از بیان انتقادات هراسی نداشته باشند/ رحیم پور ازغدی: لیبرال دموکراسی جاهلانه ترین انتخاب در فرهنگ اسلامی است/ جلیلی: اینکه می گویند سیاست خارجی ایدئولوژی زدایی شود با هیچ منطقی قابل درک نیست
رئیس سازمان بسیج مستضعفین با تاکید بر لزوم بیان نظرات مخالف از سوی دانشجویان در موارد مختلفی همچون اعلام مخالفت با علوم سیاسی غربی، گفت: دانشجویان از بیان انتقاداتشان هراسی نداشته باشند.
به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، سردار محمدرضا نقدی در همایش ملی «گذار از علوم سیاسی غربی به علوم سیاسی اسلامی» که پیش از ظهر امروز در تالار شیخ انصاری دانشکده حقوق دانشگاه تهران برگزار شد، اظهار کرد: فرض جوان هایی که وارد دانشگاه های ما می شوند، اسلامی بودن آموزه های مورد تدریس است، در حالی که در اینجا آموزه های سکولاریسم را در تمامی رشته های علوم انسانی آموزش می دهیم.
وی ادامه داد: اشکال تدریس آموزه های سکولاریسم این است که علم سیاست در مبنای سکولاریسم به جدایی دین از سیاست اشاره می کند درحالی که اسلام می گوید سیاست ما عین دیانت ما و دیانت ما عین سیاست ما است. سکولاریسم حجیت را بر اکثریت می داند اما دین حاکمیت را از آن خدا می داند.
رئیس سازمان بسیج مستضعفان تصریح کرد: علم سکولار چنین مطرح می کند که سیاست علم کسب قدرت است و اخلاق و ارزش ها در اینجا نسبی است در حالی که امیرالمؤمنین(ع) می فرمایند "اگر همه دنیا را به من بدهند تا دانه ای را از دهان مورچه ای جدا کنم، هرگز این کار را انجام نمی دهم و راضی نیستم به هر قیمتی قدرت کسب کنم".
سردار نقدی افزود: در دانشگاه های غرب در روابط بین الملل معادله قدرت تدریس می شود، اما قرآن می گوید حق ندارید زیر بار ظلم بروید بنابراین ما با تدریس علم سکولاریستی، دین فرد را از اومی گیریم و این ظلمی است که در حق جامعه مان روا می داریم و نتایج مرتکب شدن چنین گناهی هم آثار اجتماعی مشاهده شده، است.
وی همچنین اظهار کرد: چرا امروز وابسته به تحلیل های ارائه شده از سوی رهبری هستیم؟ چون تحلیلی که ایشان ارائه می دهند هیچوقت از یک تحصیلکرده علوم سیاسی خارج نمی شود. باید توجه داشته باشیم که شعار «نه شرقی نه غربی» در کجای این علوم سیاسی جای دارد و چه کسی می تواند در آن مکتب درس بخواند و به این شعار و همچنین ایستادگی در برابر قدرت ها پایبند باشد.
رئیس سازمان بسیج مستضعفین در بخش دیگری از صحبت های خود، گفت: از نظر ما علم سکولاریستی مردود است؛ چون انسان موجودی پیچیده است که نمی توان براساس علوم تجربی برای آن معادلاتی را تعیین کرد. کادر سازی در بستری از تفکر غربی انجام میشود؛ بنابراین همیشه باید مراقب نفوذ باشیم. چون با این تفکر دیپلمات و مدیر پرورش می‌دهیم که هر دقیقه غرب امکان تحت مدیریت قرار دادن آن را دارد.
وی همچنین تصریح کرد: در علم سیاست 600 عنوان کتاب در حوزه اسلامی داریم که کتاب هایی مبنایی هستند. ما با تدریس نظریه‌های غربی به عنوان نظریه‌های معارض در دانشگاه‌های کشورمان مخالف نیستیم، اما دیکتاتوری این است که اساتید غرب‌گرا به دانشجویان اجازه بیان نظرات مخالفشان در مقابل نظریه‌های غربی را ندهند.
سردار نقدی ادامه داد: تعجب آور است که اساتید غرب‌گرا وقتی که زمان درگیری نیست فتوای تنش و به خیابان آمدن می دهند، اما در دانشگاه که محل تقابل نظریه‌ها است، فتوای ممنوعیت می دهند و در این روند دانشجویان سرکوب می شوند و نمی توانند نظراتشان را بیان کنند. البته از دانشجویان هم تعجب می‌کنم که در این موارد هیچ اعتراضی ندارند. باید توجه داشته باشیم که در دانشگاه ها آموزه‌های سکولاریسم در رشته‌های علوم انسانی و به خصوص علوم سیاسی به دانشجویان تدریس میشود.
وی خاطرنشان کرد: ضمن پذیرفتن راهکارهای اساسی معتقد هستیم باید از راه‌های میانبر استفاده کنیم و داشته‌های خود را بشناسیم، اما متاسفانه در این زمینه نوعی خود کم بینی وجود دارد که باید بر آن غلبه کرد. از دانشجویان درخواست می کنم شجاعت داشته باشند و با حضور در عرصه، از نمره صفر و مشروط شدن نترسند.
رئیس سازمان بسیج مستضعفین همچنین افزود: دانشگاه بسیج آماده تعریف چنین دوره‌های دانشگاهی و اجرای آن ها است تا اینگونه ثابت کند در زمینه علوم انسانی بسیار توانمند هستیم و تحقیقات کاربردی خواهیم داشت در حالی که اغلب پایان‌نامه‌های ما در حوزه علوم سیاسی غربی تنها بر روی طاقچه‌ها خاک می خورند.
در بخش دیگری از این برنامه حسن رحیم پور ازغدی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: برای مشخص تر شدن عنوان این همایش باید به این موضوع بپردازیم که در صحبت از مقایسه مکاتب سیاسی مادی و مکاتب سیاسی الهی، 2 قید وجود دارد که براساس یکی از آن ها علوم سیاسی تعریف و تفاوتش با مکاتب سیاسی مشخص می شود.
وی اظهار کرد: مکتب شامل بحثی علمی می شود که گزاره های عقلی و تجربی نیز به همراه داشته باشد و همچنین گزاره های عمیق تری چون گزاره های سیاسی در درون آن جای بگیرد و اینگونه مبنای دقیق تری پیدا می کند، پس مکتب جای علم نیست.
رحیم پور ازغدی همچنین ادامه داد: می دانیم که در علوم سیاسی غرب، علم واحدی نداریم و مباحث متفاوتی مطرح می شود که در اوایل قرن بیستم گزینش خاصی از بین افرادی محدود صورت گرفت و در نهایت افرادی چون هابز و لاک انتخاب شدند.
وی گفت: این انتخاب در حالی صورت گرفت که فلسفه سیاسی افراد انتخاب شده با هم یکسان نیست و با اینکه از نظر ما فلسفه هر 2 نفر غیرالهی است، اما وجه اشتراکی دارند و آن، وجود نداشتن حکومت الهی به معنای اسلامی اش در هیچ یک از این مکاتب است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین تصریح کرد: موضوع مهم دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد، به استاد، دانشجو و کف دانشگاه مربوط می شود به این معنا که باید یک فضای گفتمانی در دانشکده های حقوق و علوم سیاسی ایجاد شود که در راستای آن قدرت اندیشیدن وجود داشته باشد و از نقد هیچ نظریه ای هراس نداشته باشیم.
وی افزود: ما هنوز در حال بحث درباره علوم سیاسی و تدریس آن هستیم در حالی که امروز عمل از نظر جلو افتاده است.
رحیم پور ازغدی در بخش دیگری از صحبت های خود به ظریفیت های موجود در انقلاب اسلامی اشاره و اظهار کرد: انقلاب فرانسه با وجود اینکه نسبت به انقلاب اسلامی ما ابعاد محدودتری داشت و تعداد افرادی که در خلال آن انقلاب به ایران آمدند حتی یک صدم تعداد افراد حاضر شده در خیابان ها برای انقلاب اسلامی هم نمی شد، با این حال فیلم هایی ساختند و کتاب های بیشماری نوشتند و حرف هایی را به اسم این انقلاب بعد ها بیان کردند، تمامی این اتفاقات در حالی رخ داد که ظرفیت های موجود در انقلاب اسلامی بسیار بیشتر بود، اما از این ظرفیت ها به درستی استفاده نکردیم.
وی ادامه داد: یکی از مشکلات موجود در زمینه پرداختن و آموزش علوم سیاسی این است که هیچ گاه به برون داد دانشکده های علوم سیاسی توجه نکردیم و تنها کاری که در این زمینه صورت گرفت، تبدیل کردن چند میلیون افراد دیپلم بیکار به چند میلیون افراد تحصیلکرده بیکار بود که اینگونه اقدامات از گناهان حکومت، شورای عالی انقلاب فرهنگی و دست اندرکاران علوم سیاسی است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش پایانی صحبت های خود به موانع تفکر علمی سیاسی در دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: برخی افراد هنوز فکر می کنند تمامی حرف های علوم سیاسی غرب واحد است در حالی که بسیاری از نظریه پردازان غربی پس از مطرح کردن برخی نظریه هایشان از حرف خود پائین آمدند و نظریات دیگری جایگزین آن ها شد.
وی خاطرنشان کرد: سکولاریسم در غرب انتخاب درستی بود و بهترین انتخاب در برابر کلیسا و مسیحیت، لیبرال دموکراسی است؛ چون در آنجا خدا و معنویتی وجود ندارد، اما وقتی ما در فرهنگی زندگی می کنیم که خدا و معنویت وجود دارد، انتخاب لیبرال دموکراسی بدترین و جاهلانه ترین انتخاب خواهد بود.
اندیشه و سیاست قابل تفکیک نیستند
در این همایش همچنین عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: علوم سیاسی جدا از اندیشه و تفکر نیست، نمی توان مدعی سیاست بود، اما اندیشه را از سیاست جدا دانست.اندیشه و سیاست لازم و ملزوم هم اند و این 2 به هیچ عنوان قابل تفکیک از هم نیستند. علم سیاست و علوم سیاسی نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود و در این عرصه انتظار بجایی است که این علوم، دروس و آموخته های به دست آمده که در مجموعه های علمی آموزش داده م یشود فایده داشته باشد و بتواند مشکلی را حل کند؛ بر این مبنا عنوان این جلسه موضوعیت پیدا می کند.
سعید جلیلی در همایش "گذار علوم سیاسی غربی به علوم سیاسی اسلامی" که از سوی بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق در تالار شیخ انصاری دانشکده حقوق دانشگاه تهران برگزار شد، با بیان اینکه امروز اندیشه دینی نگاه تمدنی دارد گفت: از مهم ترین دغدغه های کسانی که در عرصه علم فعالیت دارند و در ساحت علم آموزی، علم آموختن و مقام تحلیل هستند. برایشان جدی و اساسی است که علمی که فراگرفته اند مفید است یا خیر. در بسیاری از آموزه های دینی به مراتب یاد شده که خداوند به ما علم نافع عرضه کند و خواست ما هم همین است.
وی بیان کرد: در سطح نظام و دولت و کشورها این دغدغه وجود داردکه ایجاد بسترهایی برای علم آموزی و ترویج و پیشرفت یک رشته علمی را مفید واقع شدن علم برای آن کشور است.
جلیلی با اشاره به مهمترین دغدغه‌های دانشجویان در خصوص مفید بودن علم، اظهار کرد: همه دولت‌ها و کشورها برای علم آموزی بستر فراهم می‌کنند و توجه‌شان به این نکته است که رشته علمی که به آن می‌پردازند، برای دولت ،نظام و کشورشان مفید باشد. که علم سیاست هم از این قاعده مستثنی نیست. به خصوص برای دانشجویان این دغدغه مهم است که در بهترین دوران عمر و جوانی علاوه برهزینه های جانبی برای آموختن علم از جان و عمر خود هزینه می کنند. اما مسئله اصلی مفید واقع شدن علم برای فرد، جامعه، و آرمان فرد است.
این فعال سیاسی اصولگرا افزود: علوم سیاسی جدا از اندیشه و تفکر نیست، نمی توان مدعی سیاست بود، اما اندیشه را از سیاست جدا دانست. اندیشه و سیاست لازم و ملزوم هم اند و اینکه در برخی از محافل مطرح میشود سیاست خارجی باید از اندیشه دور باشد و باید سیاست خارجی ایدئولوژی زدایی شود با هیچ منطقی قابل درک نیست، چون اندیشه و سیاست قابل تفکیک از هم نیستند.
جلیلی افزود: اینکه گفته شود اندیشه دینی را از سیاست جدا کنیم به لحاظ منطقی ممکن است بتواند مطرح شود اما جدایی اندیشه صرف به صورت قاطع از سیاست غیرمنطقی است. نمی توان بدون روشن کردن ابعاد مبانی اندیشه بی مقدمه وارد سیاست شد؛ از این رو جدا از آنکه آیا اندیشه ای را قبول داشته باشید یا خیر، اندیشه برای خود باید چارچوب و انسجام داشته باشد تا بتوان به آن اندیشه گفت.
وی ادامه داد: این چارچوب ها و منطقی که اندیشه را شکل می دهد مبتنی بر بخشنامه نیست. لذا از گذشته تا امروز عقاید مطرح شده اندیشمندان در عرصه‌های مربوط به اندیشه که نگاه خود را با انسجام ارائه می‌کنند، آن آرمان شهر تعریف می شود و آن نیک فرجام مورد مطالبه شما متفاوت خواهد بود. اما آنچه موجب تفاوت بین اندیشمندان میشود، نوع نگاه آنها به جهان بینی نظری آنها است،زیرا اگر این چارچوب ها قید نشود اندیشه و ابعاد آن شکل نمی گیرد در اینجاست که آرمان شهر تعریف می شود و آن نیک فرجام که مورد مطالبه شما متفاوت خواهد بود.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) با بیان اینکه صحبت از علوم اسلامی سیاسی و اندیشه دینی ، اقتضائات خاصی دارد، تصریح کرد: اندیشه دینی قدرت ارائه مدل در بین تمام علوم را دارد و همین امر موجب نگرانی غرب شده و دغدغه‌شان این است که اندیشه دینی تکثیر پیدا کند همانطور که در مردم سالاری دینی الگویی ارائه کرد که همه را به چالش کشید. از این رو این راه باید امتداد یابد تا به جهان ثابت شود هدف اندیشه دینی آزادی انسان در شکل واقعی خود است.
جلیلی با اشاره به مهمترین موضوعات از علم سیاست که مربوط به دولت است، گفت:در تعریف دولت مفهوم حکم و طاعت مطرح است و اندیشه دینی هم در این موضوعات بحث‌های دقیق و صریح دارد و حکم و ملک را برای خدا می‌دانند و معتقد است که حکم باید از آن کسی باشد که مبدا ربوبی است و غیر از این را جاهلیت می‌داند. بنابراین جاهلیت مدرنی که امروز به همین مبنا است، حکم و طاعت را در جایی قرار می‌دهد که خودش محتاج و ضعیف است.
وی در خصوص در بیانیه رئیس جمهور آمریکا مبنی بر رهبری جهان در قرن آینده گفت:اوباما در بیانیه ای تحت عنوان سند استراتژی امنیت ملی آمریکا مدعی است آمریکا در قرن آینده هم باید رهبر جهان باقی بماند و برای خود حق قائل شده که اگر در این راه دچار چالش شد از اقدام نظامی یک جانبه و سلاح هسته‌ای استفاده کنند. علوم سیاسی غربی چگونه این واقعیت را می تواند توضیح دهد؟
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطر نشان کرد: نگرانی غرب از سانتریفیوژ نیست، بلکه نگران تکثر اندیشه و تفکری هستند که روز به روز غنی سازی میشود و در راستای مردم سالاری دینی الگو و مدل دارد و با همه توان به پای آن ایستاده. اندیشه اسلامی برای امنیت پایدار مبنا و فرمول جدید دارد و امنیت پایدار را در راستای دو مولفه ایمان و عدالت می‌داند نه سلاح هسته‌ای.
درج شده در تاریخ چهارشنبه 25 آذر 1394
طبقه بندی: نقد، نظر و بررسی، گفتگو و هم اندیشی، اخبار،
برچسب ها: علوم سیاسی غربی، علوم سیاسی اسلامی، محمدرضا نقدی، سعید جلیلی، حسن رحیم پور ازغدی،
درج شده در تاریخ پنجشنبه 19 آذر 1394
طبقه بندی: مقالات، نقد، نظر و بررسی، اخبار،
برچسب ها: نظریه سازی، انجمن جامعه شناسی ایران، نظریه های اجتماعی، الگوهای نظری، مدل های نظری،
انجمن علوم سیاسی ایران (شعبه خراسان)
با همکاری
گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد مشهد،
برگزار می‌کند:
«حاکمیت‌مردم، حق‌النّاس؛ مجلس و انتخابات»
زمان: چهارشنبه 25 آذرماه 1394 / ساعت 14 تا 17
مکان: سالن اجتماعات دانشکده حقوق، علوم سیاسی و زبان‌های خارجی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد مشهد
درج شده در تاریخ سه شنبه 17 آذر 1394
طبقه بندی: نقد، نظر و بررسی، اخبار، عمومی،
برچسب ها: مجلس، انتخابات، حق الناس، حاکمیت مردم، انجمن علوم سیاسی ایران (شعبه خراسان)،
بخشی از مقدمه ی محسن خلیلی سردبیر نشریه:
ما در آغاز راه هستیم. نیاز به کمک داریم. برای بهْ‌ترشدن راه بسیار داریم و کار بسیار. شماره‌ی نخستِ ممالکِ‌محروسه را، پایه‌یِ داوری قرار ندهید. نوشتارهای این شماره را بخوانید. کاستی و کژی دیدید دریغ نکنید و بنویسید. سخن بر سرِ برتری و اشرافِ یکی از رشته‌های موجود در علوم انسانی، بر رشته‌ی دیگر نیست. در این مجله، نه تاریخ و نه علوم سیاسی و نه جامعه‌شناسی، هیچْ‌کدام، کرسیْ‌نشین نیستند. ممالکِ‌محروسه می‌خواهد بر محورِ دودمانِ قاجار، آشتی‌دهنده‌ی همه‌ی دانش‌های موجود در گستره‌ی علوم انسانی باشد؛ بنابراین، پذیرایِ نوشتارها و جُستارهای شما پژوهشْ‌گران است. اگر درباره‌ی موضوعیْ از انبوهْ‌موضوعاتِ پژوهشیِ موجود در زمینه‌ی قاجاریه‌شناسی، دغدغه‌ای دارید و پرسمانی(مسأله) در ذهنِ‌تان شکل گرفته است، دستْ‌به‌قلم شوید، در بندِ ظرایفِ روش‌شناختی نباشید و از اسطوره‌ی چارچوب بیرون بزنید. قیام کنید علیه معیارهایِ دست‌وپاگیرِ روش‌شناسانه. ممالکِ‌محروسه نمی‌خواهد زینتِ قفسه‌ها باشد و زندانیِ فُرم. مستند و مستدلّ بنویسید و از عیب‌جویی‌هایِ همهْ‌گاهیِ افسانه‌ی پوزیتیویسم نهراسید. بدونِ تعارفْ منتظریم.
درج شده در تاریخ دوشنبه 9 آذر 1394
طبقه بندی: اخبار، عمومی، مقالات،
برچسب ها: ممالک محروسه، فصلنامه ممالک محروسه، محسن خلیلی، قاجار شناسی،
ترویج فرهنگ کتاب خوانی پیش
نیاز گسترش فرهنگ صلح؛
بررسی موردی منطقه خاورمیانه
دکتر
مجتبی مقصودی*
همزمان
با روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه19 آبان 1394 برابر با 10 نوامبر، به اهتمام
انجمن ترویج علم، انجمن مطالعات صلح ایران و انجمن علوم سیاسی ایران و تعداد دیگری
از نهادها و موسسات دولتی و غیر دولتی "همایش ملی فرهنگ علم، فرهنگ صلح" در برج میلاد برگزار شد و در نشست های مختلف آن دکتر هادی
خانیکی، دکتر نسرین مصفا، دکتر مهدی زارع، دکتر محمد منصور نژاد، دکتر عباس کریمی،
دکتر ارسلان قربانی شیخ نشین، دکتر کبری روشنفکر، دکتر زرین زرین دار، دکتر علی
شهیدی و دکتر مهدی نصر به ارائه مقالات خود پرداختند. از سخنرانان نشست های عصر
دکتر مجتبی مقصودی دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی و رییس هیات مدیره
انجمن مطالعات صلح ایران بود که سخنرانی خود را با عنوان "ترویج فرهنگ کتاب
خوانی پیش نیاز گسترش فرهنگ صلح؛ بررسی موردی منطقه خاورمیانه " ارائه دادند. با هم
متن این سخنرانی را می خوانیم:
منطقه
خاورمیانه دهه هاست که درگیر جنگ، منازعه و ستیز است. قطعا عوامل متعدد ژئوپلیتیک،
استراتژیک، ژئو اکونومیک در کنار تعدد زمینه ها و بسترهای داخلی، بازیگران منطقه
ای و فرا منطقه ای در بروز و ظهور، استمرار و پیچیدگی این معادله چند مجهولی موثر
بوده، این مقاله نیز به تکرار دلایل بروز و استمرار خشونت و درگیری از زاویای
مذکور نمی پردازد، که هر یک از مولفه ها موضوع و عنوان ده ها اثر اعم از کتاب،
مقاله و سخنرانی بوده است؛ بلکه در تلاش است تا فاصله معنی دار جوامع خاورمیانه با
عنصر مطالعه، قهر با کتاب و فقر مطالعاتی را در عرصه بدفهمی ها و کژکارکردی های
سیاسی- اجتماعی و فرهنگی در عرصه داخلی، مناسبات محلی و ملی و نیز با همسایگان در
سطح جوامع خاورمیانه مورد توجه قرار دهد.
وضعیتی پاردوکسیکال در خاورمیانه؛ از خاستگاه
تمدن و ادیان الهی تا خشونت ورزی گسترده و عریان
منطقه خاورمیانه از پیشینه علمی، تمدنی، دینی
ویژه ای برخوردار است تا جایی که می توان خاورمیانه را گهواره تمدن بشری نامید.
قدیمی‌ترین تمدن‌های تاریخی در منطقه‌ای در بین النهرین به وجود آمدند. سومری‌ها، اکدی
ها، بابلی‌ها و آشوری‌ها همه در این منطقه شکل گرفته و رشد پیدا کردند. اولین خطوط
الفبا و الفبای بابلی، ظهور دین زرتشت و امپراطوری ایران در این منطقه شکل گرفت. این
منطقه خاستگاه مهمترین پیامبران الهی، اولواالعزم و صاحب کتاب است. پیامبرانی که
مهمترین رسالت شان اصلاح امور، برپایی جامعه ای عدالت محور و هدایت انسانها بوده
است . زادگاه ادیان مهمی چون یهودیت، مسیحیت و اسلام و کتاب های
تورات، انجیل و قرآن کریم بوده و مکان های مقدس و متبرک این سه دین نیز در این منطقه
قرار دارند. خاورمیانه از نخستین خاستگاه های تمدن
جهان بوده و بسیاری از باورها و آیین های جهان، از این جا برخاسته اند.
خاورمیانه
خاستگاه آخرین دین الهی و خاتم انبیاء است. دینی که کتاب الهی مهمترین معجزه رسول
اکرم (ص) است قرآن کریم کتاب هدایت
و رحمت برای مردم است و همیشه تابنده و حاضر در بین مردم بوده و خواهد بود .
در حالی که
پیامبر اسلام(ص) امی و درس‌نخوانده بود ولی در قرآنی که برای بشر آورده است به قلم
و آنچه می‌نگارد سوگند الهی خورده شده است. خداوند بزرگترین موجود عالم هستی و غیرمتناهی
به قلم سوگند می‌خورد که این به معنی عظمت طراز قلم است. که در قرآن کریم خداوند
متعال به کتاب و قلم سوگند یاد می کند.
-
یا پیام اسلام با واژه (اقْرَأْ) یعنی (بخوان) شروع شده است در
این کلمه اشاره ای است به این موضوع که اسلام دین علم است
جالب است بدانید که در قرآن کلمه (علم) و مشتقات آن بیش از
500 بار تکرار شده است و این نشانگر اهمیت دادن اسلام به مقوله علم آموزی است. پیامبر
(ص) یادگیری علم را بر هر زن و مرد مسلمان فرض دانسته است. و انچه که امروز محققان
منادی آنند قرآن در 14 قرن پیش به آن اشاره کرده است
یا خداوند می فرماید:
(قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا
یَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ) (الزمر: 9)
ترجمه : " آیا
كسانى كه مىدانند و كسانى كه نمىدانند یكسانند؟ تنها خردمندانند كه پند
پذیرند"
-
یا پیامبر(ص) که شرط آزادی اسرا را یاد دادن سواد به مسلمانان بی سواد قرار دادند.
از اهمیت آموزش و خواندن خبر می دهد.
-
همچنان که روایت از پیامبر اکرم نقل می شود که: «اطلبوا العلم ولو
بالصین; دانش بجویید; اگر چه در چین باشد .»
براستی با چنین دین، مسلک و روشی چون اسلام که مردم را این
گونه(موکدا)به یادگیری علم و کتابخوانی دعوت می نماید، در زندگی اجتماعی اینچنین
از آموزه های اسلام دور افتاده اید و بجای پیوند با ریسمان الهی نه تنها اینگونه
پراکنده شده ایم، بلکه به روی هم شمشیر کشیده ایم.
با چنین مقدماتی و طرح این نکته کلیدی که خواندن، نوشتن،
قلم، کتاب و علم آموزی این چنین جایگاهی در دین مبین اسلام دارد، چرا خاورمیانه در
چنین وضعیت آشفته ای گرفتار است. در عراق، یمن، بحرین، سوریه، لبنان، فلسطین
اشغالی و ترکیه. خشونت عریان، جزمیت، دگماتیسم، افراطی گری ها، قساوت ها.... موج
می زند. از برادری و اخوت کمتر نشانی باقیمانده است. بنظر می رسد خشونت در سطح
منطقه نهادینه شده است از نهاد خانواده و خشونت خانوادگی،خشونت در متون درسی،
خشونت در مناسک مذهبی.... تا خشونت های ساختاری، ایدئولوژیک، هنجاری، سیستماتیک و فراگیر
از سوی اکثر دولت های منطقه ...
مفاهیمی نظیر رواداری، دگر پذیری و تساهل و
مدارا توهین سیاسی شده است.نفرت پراکنی و یقه درانی گسترش یافته است، در عوض
روشنفکران و حکما و علمای میانه رو و خشونت پرهیز و تساهل مدار به خانه ها خزیده
اند...... در یک کلام منطقه اسیر افراطی گرایی لجام گسیخته و سرایت پذیر شده است؟
و خشونت نیز جزیی از زندگی روزمره.... بنظر می رسد آنچه در این میانه ارزشی ندارد
جان انسان ها است.
ادامه مطلب
درج شده در تاریخ جمعه 22 آبان 1394
طبقه بندی: مقالات، گفتگو و هم اندیشی، اخبار،
برچسب ها: فرهنگ صلح، خاورمیانه، فرهنگ کتابخوانی، سرانه مطالعه، مجتبی مقصودی، انجمن مطالعات صلح ایران،
توسلی: موضوع جامعه‌شناسی سیاسی، محیط اجتماعی دولت است
مقصودی: اثری در چارچوب سوسیالیزم رمانتیک ایران‌گرا
دولت، موضوع اصلی جامعه‌شناسی سیاسی نیست
توسلی گفت: این اثر مانند هر کتابی در چاپ دارای اشکالاتی است؛ مثلا در صفحه 25 کتاب آمده است: «بعدها جامعه‌شناسان پیشتاز قرن بیستم مانند مارکس، وبر، رومر و دورکیم ...» در این جمله دورکیم در جامعه‌شناسان قرن بیستم جای گرفته است که وی متعلق به این قرن نیست. همچنین در صفحه 29 می‌خوانیم: «در صورتی که جامعه‌شناسی سیاسی زمینه‌های زیست‌شناسی، رفتارشناسی، روانشناسی سیاسی را در برمی‌گیرد.» در این جمله پس از زمینه باید صفت قرار بگیرد و به جای زیست‌شناسی می‌توان از زیست‌شناختی استفاده کرد.
وی افزود: همچنین در صفحه 79 با وجود اینکه مولف در پاورقی به منبع ارجاع داده، اما در متن نیز یک بار دیگر همین منابع مشخص شده است. در این رابطه می‌توانست نظم بهتری را در ذکر منابع برقرار کرد. با وجود این مواردی که نام بردم شامل نقد شکلی اثر است و به آسانی در چاپ‌های بعدی کتاب قابل برطرف کردن است، اما به نظر بنده از لحاظ نقد محتوایی، مولف چند سطری را به بیان روش پرداخته و از آن گذر کرده است. در حالی که در جامعه‌شناسی‌سیاسی سه روش پوزیتیویستی، اثباتی یا تفهمی و روش مارکسیستی که دیالیتکی است و از هگل گرفته شده، مطرح است. بنابراین در این اثر چندان مشخص نیست که از منظر کدام روش و نگرش به جامعه‌شناسی سیاسی پرداخته شده و به عبارتی جای تنقیح روش در آن خالی است.
توسلی پس از انتقاد بر مشخص نشدن نوع روش در کتاب شیخاوندی عنوان کرد: اصولا در تعریف جامعه‌شناسی سیاسی گفته میشود این حوزه چندان به دولت کار ندارد؛ اینکه شناخت دولت را در جامعه‌شناسی سیاسی بگذاریم حداقل در شناخت مدرن آن چندان شناخت دولت موضوعیت ندارد زیرا جامعه‌شناسی سیاسی عبارت است از بررسی محیط اجتماعی دولت و نه خود دولت. به همین دلیل تا چند دهه گذشته در دانشگاه‌های فرانسه علم سیاست و جامعه‌شناسی سیاسی در سنت قدیم آن با هم و در هم تنیده مورد بررسی قرار می‌گرفت اما در سنت مارکسی، دولت یک امر روبنایی است و دولت آلت دست صاحبان عوامل تولید است. از طرفی در سنت وبری نیز خود دولت موضوعیت ندارد، بلکه اقتدار موضوعیت دارد.
وی ادامه داد: به همین دلیل شناخت دولت به خودی خود موضوع علم سیاست است، اما در جامعه‌شناسی‌سیاسی محیط اجتماعی دولت مدنظر است که چه گروه‌ها و نیروهایی بر دولت اثر می‌گذارند؟ اساسا در دوره جدید جامعه‌شناسی سیاسی چیزی جز بررسی روند دموکراسی‌سازی در سنت لیبرالی مطرح نیست. ضمن اینکه مواردی مانند چه چیزهایی مانع دموکراسی است و دموکراسی چگونه تعمیم پیدا می‌کند و زمینه‌های اجتماعی گسترش آن چیست؟ طرح و دنبال میشود.
این عضو هیات علمی دانشگاه اظهار کرد: شاید از نظر استاد، زمانی که شناخت دولت را در مرکز یک کار جامعه‌شناسی سیاسی قرار داده، توجیحی برای آن داشته باشد، اما در سنت جامعه‌شناسی سیاسی خود دولت دیگر موضوع اصلی تحقیق به شمار نمی‌آید، بلکه نیروهای اجتماعی، احزاب، گروه‌های نفوذ و فشار موضوع اصلی بحث هستند. به همین تعبیر می‌گوییم در علم سیاست نگرش از بالا به پایین و تاثیرات دولت در جامعه است اما در جامعه‌شناسی سیاسی تاثیرات از پایین به بالا مورد بررسی قرار می‌گیرد.
نیش قلم استاد با کنایه به روایات تاریخی فراموش نشدنی است!
مقصودی نیز به عنوان ناقد اثر با اشاره به ویژگی‌های قلم مولف گفت: فارسی‌گردانی، ریزبینی و دقت‌نظر استاد شیخاوندی مثال‌زدنی است. برای نمونه زمانی که مطالعه کتاب را آغاز می‌کنیم در صفحات نخست به جای واژه مرسوم پیشگفتار از پیش نوشتار استفاده کرده، زیرا در واقع گفتاری در کار نیست و ما با نوشتار سر و کار داریم. البته با این موارد در این اثر بسیار روبه‌رو خواهید شد. باید به این نکته نیز اشاره کرد که نثر متفاوت، ملاحظات دستوری و واژگانی نویسنده جای تامل دارد و باید بر آنها بحث بیشتری صورت بگیرد.
وی ادامه داد: همچنین در متن کتاب دقت‌نظر در یافتن معادل‌یابی‌ها مشاهده میشود؛ مثلا زمانی که از کتاب «پرنس» که همین معادل در فارسی برای آن به کار رفته یا «شهریار» که برخی صاحب‌نظران به کار بردند، استاد برای این واژه معادل درستی وارد می‌کند و می‌گوید واژه «امیر» درست‌تر است. زیرا ما در آن زمان نظام شاهی و پرنس و امثال آن نداریم و برای معادل آن دوران امیر مناسب‌تر است. از طرفی در جا به جای کتاب از تاریخ معاصر ایران فکت‌هایی برای مخاطب آورده میشود تا فهم مطالب آسان‌تر شود. اگرچه من توقع دارم که آوردن این مثال‌ها در ادامه اثر افزایش یابد اما در همین اندازه نیز به جذابیت آن می‌افزاید.
این عضو هیات علمی دانشگاه اظهار کرد: گاهی وقت‌ها در لابه‌لای همین ادبیات نیش قلم استاد، فراموش نشدنی است و با توجه به اینکه شاید شرایط بیان برخی مطالب به صورت آشکار ممکن نباشد، به صورت کنایه یا در قالب شرح حالی در گذشته بیان میشود. برای مثال زمانی که مولف در صفحه‌های 46 و47 از دوران ابن‌خلدون یاد می‌کند، خواننده کم و بیش درمی‌یابد که به شرح مساله‌ای در دوران نزدیک‌تری مواجه هستیم، اما استاد از زمان ابن‌خلدون برای بیان مقصود خود بهره برده و تلاش کرده است تا با معادل‌سازی زمانی یک رویداد به مخاطب درک بهتری از مسائل ارائه دهد.
مقصودی عنوان کرد: اگر بخواهم از کل اثر یک دسته‌بندی ارائه دهم، باید بگویم این کتاب در چارچوب جامعه‌شناسی کلاسیک با سنت فرانسوی می‌گنجد. سنت فرانسوی از آن لحاظ که کتاب به گفته خود استاد تحت تاثیر یکی از صاحب‌نظران جامعه‌شناسی فرانسه است که اگر شما چهار جلد از کتاب‌های لوفر را مطالعه کنید، در خواهید یافت که مولف به ویژه از یکی از مجلدهای آن بیشتر بهره گرفته است. از طرفی بنده در ارزیابی این اثر یک ادعا می‌کنم و آن ادعا این است که کتاب استاد شیخاوندی را در چارچوب سوسیالیزم رمانتیک ایران‌گرا (انسان‌گرا) می‌بینم.
وی بیان کرد: به عبارتی سوسیالیزم انسان‌گرا با سوسیالیزم زمخت نوع استالینی و تروتسکی بسیار متفاوت است. سوسیالیزم انسان‌گرا، ادبیات متاخر و روان‌تری دارد و انسان و مناسبات انسانی در محور آن هست. بنابراین بنده این کتاب را در چارچوب سوسیالیزم رمانتیک ایران‌گرا و انسان‌گرا دسته‌بندی می‌کنم؛ ایران‌گرا به لحاظ ذائقه مولف است که این روحیه ایران‌گرایی در جای جای کتاب قابل مشاهده است.
اثری برای بیستمین سالگرد درگذشت لوفر فرانسوی
شیخاوندی با اشاره به جمع‌آوری مطالب کتاب در چهل سال پیش گفت: یکی از استادان فرانسوی من، هانری لوفر که چهار کتاب درباره ملت نوشته بود، باعث شد، بنده سراغ این بروم که آیا ملت ما به معنای سیاسی کلمه ملت هست یا خیر؟ از طرفی آیا دولت ما، دولت است و این دولت چگونه دولتی است؟ بنابراین در تالیف اثر بیشتر تحت تاثیر استادم بودم که شروع به گردآوری مطالب آن کردم و کتاب را نیز به مناسبت بیستمین سال درگذشت لوفر، یکی از جامعه‌شناسان بزرگ قرن بیستم منتشر و به وی تقدیم کردم.
وی افزود: این اثر 15 فصل دارد که سه فصل نخست آن مقدمه‌ای ساده‌انگارانه برای ورود به بحث است تا برای مخاطبی که تازه به بحث‌های جامعه‌شناسی سیاسی ورود پیدا کرده، قابل فهم باشد. اما زمانی که به وادی لوفر می‌رویم در آن از تشریح و چیستی دولت سخن گفته و متن آن تقریبا قلمی ادیبانه پیدا می‌کند. در شرح دولت به پیروی از سبک استادم لغاتی با ساخت جدید استفاده شده است.
این استاد دانشگاه بیان کرد: به عبارتی سه فصل نخست کتاب به عنوان درآمد اثر است و از فصل چهارم و پنجم به بعد ساختار دولت در حوزه‌های مختلف مورد آنالیز قرار گرفته است. از طرفی در مقدمه کتاب به خواننده توصیه شده که برای درک بهتر محتوای این کتاب، نخست سراغ لغات جدید آن بروند. لغاتی که خواننده را برای درک آنها به تکاپو وامی‌دارد.
در پایان این نشست سخنرانان به پرسش‌های حاضران در جلسه پاسخ گفتند.
درج شده در تاریخ شنبه 16 آبان 1394
طبقه بندی: نقد، نظر و بررسی، اخبار،
برچسب ها: جامعه‌شناسی سیاسی؛ شناخت دولت، داور شیخاوندی، مجید توسلی، مجتبی مقصودی، نقد و بررسی کتاب،
توافق هسته ای نقطه عطف ورود ایران به دوران جدید
روزنامه اقتصادی تعادل
تاریخ خبر: سه شنبه 1394/8/12.....
گروه ایران|محمد ستاری|
در نشست علمی پسا توافق و سیاست ازسوی كارشناسان بررسی شد
ماه ها مذاكرات هسته یی میان ایران و گروه 5+1 كه
به گمان كارشناسان در تاریخ دیپلماسی جهان كم نظیر بوده، فارغ از دستاوردها و تبعات
آن، فضایی از گفتمان و بحث های كارشناسی را در بطن اجتماعی و سیاسی ایران به وجود آورده است. در همین راستا و در تازه ترین سلسله
نشست های هم اندیشی درمورد توافق هسته یی، انجمن جامعه شناسی ایران نشستی علمی با عنوان
«پسا توافق و سیاست» در مركز همایش های كتابخانه ملی برگزار كرد و در آن نظرات چهار استاد علوم سیاسی كشور را درخصوص دوران
پسا توافق و تاثیر آن بر سیاست داخلی و خارجی جویا شد.
دكتر مجتبی مقصودی استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مركز و رییس انجمن مطالعات صلح ایران در ابتدای این نشست علمی بااشاره به فرمول های سیاسی كه در همه نظام های سیاسی شمولیت دارد، كار ویژه این فرمول های سیاسی را پیوند دهنده طبقات فرادست و فرودست جامعه همچنین تسهیل كننده مناسبات دانست و گفت: كاركردهای دیگر این فرمول های سیاسی ساده سازی پیچیدگی های دنیای سیاست همچنین فراهم كننده هویت مشترك مشروعیت بخش به عمل حاكمان است. وی با برشمردن سه روایت از دوران پسا توافق در كشور افزود: برخی معتقدند كه هیچ تغییری در مناسبات ایجاد نشده و در همچنان روی همان پاشنه خواهد چرخید. برخی توافق را دوره جدیدی از مناسبات ایران و غرب می دانند و دسته سوم قرائتی بینابینی از این تحول داشته و معتقدند با تعامل می توان به گام های طرف مقابل توجه داشت و ظرفیت بازگشت پذیری نیز وجود دارد.
دکتر مقصودی بااشاره به روح بدبینانه قانون اساسی نسبت به غرب كه باتوجه به شرایط دوران
انقلاب و جامعه جهانی این نگاه غالب شده است، گفت: در شرایط اولیه انقلاب وضعیتی
دست داد كه این بیگانه ستیزی دست برتر را داشته باشد، ولی امروز 37سال از آن روزها
گذشته و طبقه متوسط جدیدی شكل گرفته كه رویكرد تعامل با جهان
را خواستار است و نمونه آن هم آرایی است كه مردم
در سال92 به صندوق های رای ریختند.
در ادامه این نشست
دكتر كاووس سیدامامی استاد دانشگاه امام صادق (ع) بااشاره به توافق هسته یی و دوران
پسا برجام در كشور گفت:توافق نقطه عطفی است كه می تواند بیانگر ورود ایران به مرحله جدیدی از
تاریخ خود باشد. این امر شرایط را برای انواع فرصت ها فراهم كرده و اگر به دلیل نداشتن
چشم اندازی درست از سیاست بین الملل نخواهیم از این فرصت
استفاده كنیم، قطعا به كشور و نظام سیاسی آن آسیب
هایی جدی وارد خواهد شد. وی گفت: با بررسی روند كشورهای توسعه یافته درمی یابیم كه
قدرت و تداوم امنیت صرفا اقتدار نظامی نیست، بلكه لازمه این قدرت افزودن به توان اقتصادی و تلاش برای سربلندی اقتصاد كشور
است. ما به سبب تحریم ها تنها توانستیم در بخش های دفاعی پیشرفت های خوبی به دست آوریم،
اما امروزه با گشایشی كه صورت گرفته، می توان از این فضا برای حركت سریع كشور به سمت توسعه استفاده كرد. سیدامامی با تاكید
بر حفظ تمام نهادهای موجود و اتخاذ سیاست جذب حداكثری در كشور تاكید كرد: ارج نهادن
به نهادهای سیاسی و اتخاذ رویكرد جذبی در سیاست داخلی عوامل مهمی هستند كه بنا به ضروریات جامعه ایران، اگر به آن پرداخته
نشود باید انتظار بحران های اجتماعی را داشت.
دكتر ابراهیم متقی
استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز در ادامه این نشست، ضمن تایید صحبت های سیدامامی
گفت: نگاه من این است، زمانی كشور ساخته می شود كه نگاه حزبی و قطبی حاكم نباشد. من معتقدم كه در فضای
برجام جامعه ایران به شدت قطبی تر از گذشته شد و در آینده نیز این قطبی شدن تشدید خواهد
شد و این امر را می توان از صحبت های مسوولان در
رسانه ها متوجه شد. متقی در ادامه در پاسخ به سوال
خبرنگار «تعادل» مبنی بر ورود سرمایه گذاران خارجی به كشور در دوران پسا توافق همچنین
راهكارهای دولت برای جذب این سرمایه گذاران گفت: دولت محور اصلی خود را بر سیاست خارجی تعریف كرده و معتقد است كه
مشكلات اقتصاد ایران مربوط به سیاست خارجی است. معتقدم كه گرچه یك فرصت صد روزه برای
تحقق این امر ایجاد شد و در آینده هم تلاش های موثری در این راستا صورت خواهد گرفت، اما با شناختی كه از اقتصاد سرمایه
داری دارم كه برای هر كشور در چارچوبی مشخص تقسیم كار انجام داده است، بعید می دانم
كه جامعه بین الملل اجازه ورود ایران به سازمان تجارت جهانی و نهادهای اقتصادی منطقه
یی و بین المللی را صادر
كند.
دکتر الهه كولایی نماینده سابق مجلس
و استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز در این نشست بااشاره به رابطه و كاركرد دوسویه
سیاست داخلی و خارجی در عصر جهانی شدن، گفت: مساله مهم ادراك تصمیم گیرندگان به فرآیندهای تغییر است. ایران كشوری است
كه اگر هم بخواهیم نمی توانیم از تحولات بین المللی و پیرامونی خود جدا باشیم. در عصر
جهانی شدن فضا به گونه یی ایجاد شد كه برخی كشورها مانند كشورهای آسیای شرقی از مزایای
آن بهره مند شدند و
برخی كشورها هم مانند ما در پرتو تفكرات استكبارستیزی هزینه پرداخت كردند. وی افزود:
ظرفیت های ساختاری و نهادی ما قابل چشم پوشی نیست و تمام سیاست هایی كه در طول سه دهه
اخیر برای تغییر رفتار ایران شكل گرفته به دلیل همین وزن ژئوپلیتیكی ایران است. متاسفانه ما برخلاف
این وزن حركت كرده ایم و یك نمونه آن فروپاشی شوروی و عدم بهره برداری ایران از فرصت
های بی نظیری بود كه در مرزهای شمالی كشورمان به وجود آمد.كولایی در پایان گفت: الگوی برجام الگویی است كه می تواند به ما برای
تعامل و رابطه با جهان كمك كند، اما نباید فراموش كنیم كه اجرای برجام ساده نخواهد
بود و كشورهایی كه تا به امروز از این شرایط سود برده اند به راحتی حاضر به
برهم خوردن نظم موجود نیستند و وظیفه دستگاه دیپلماسی
ایران در این زمینه بسیار مهم است.
درج شده در تاریخ پنجشنبه 14 آبان 1394
طبقه بندی: گفتگو و هم اندیشی، اخبار،
برچسب ها: پساتوافق و سیاست، توافق هسته ای، مجتبی مقصودی، الهه کولایی، ابراهیم متقی، کاووس سید امامی،
کمیته جامعه شناسی سیاسی انجمن علوم سیاسی ایران برگزار می کند
نشست نقد و بررسی کتاب
جامعه شناسی سیاسی
شناخت دولت
با حضور
دکتر مجید توسلی
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد علوم و تحقیقات
دکتر مجتبی مقصودی
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکز
دکتر داور شیخاوندی
نویسنده کتاب
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران شمال
زمان: دوشنبه 11 آبان 1394 ساعت 16/30 الی 18
مکان: دفتر انجمن علوم سیاسی ایران واقع در خیابان انقلاب، خیابان لبافی نژاد،بین خیابان فخر رازی و خیابان دانشگاه، نبش کوچه انوری. پلاک
درج شده در تاریخ چهارشنبه 6 آبان 1394
طبقه بندی: نقد، نظر و بررسی، گفتگو و هم اندیشی، اخبار، عمومی،
برچسب ها: داور شیخاوندی، مجید توسلی، مجتبی مقصودی، نقد و بررسی کتاب، جامعه شناسی سیاسی: شناخت دولت،
انجمن ترویج علم
با
مشارکت
انجمن مطالعات صلح ایران و انجمن علوم سیاسی ایران
و تعدادی از نهادهای دولتی و غیر دولتی برگزار
می نمایند:
هفته ترویج علم
16 تا 21 آبان ماه 1394
شنبه 16 آبان ترویج علم و رسانه
یکشنبه 17 آبان ترویج علم و نسل آینده
دوشنبه 18 آبان ترویج علم و تاریخ علم
سه شنبه 19 آبان روز جهانی علم در
خدمت صلح و توسعه
چهارشنبه 20 آبان ترویج علم و زندگی
پنج شنبه 21 آبان ترویج علم و اخلاق علم
درج شده در تاریخ چهارشنبه 29 مهر 1394
طبقه بندی: گفتگو و هم اندیشی، اخبار، عمومی،
برچسب ها: انجمن مطالعات صلح ایران، روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، انجمن ترویج علم، هفته ترویج علم،
